Đây là loại quả thường chỉ chín rộ vào dịp cuối năm, Việt Nam xuất khẩu sang nhiều nước, giá trong nước lại rẻ, đặc biệt vô cùng nhiều công dụng.
Gấc là một loại trái cây phổ biến ở làng quê Việt Nam. Đôi khi nông dân ném hạt rồi gấc leo lên bờ rào, leo bám vào cây lớn trong vườn thế là cuối năm cho quả chín. Gấc trồng một lần hái quả nhiều năm. Trái gấc nấu xôi cực kỳ phổ biến ở Việt Nam đặc biệt dịp tuần rằm, cuối năm, ngày Tết để mang lại may mắn.
Gấc hiện nay được trồng thành vườn, canh tác quy mô lớn để xuất khẩu. Năng suất gấc có thể lên tới trên 20 tấn quả/ha, thu nhập có thể lên đến 100-150 triệu đồng/ha. Miền Bắc có khoảng 18 tỉnh thành có trồng gấc theo quy mô hộ gia đình, trồng phân tán và rãi rác. Tại miền Bắc gấc chỉ cho trái từ tháng 8, 9 hàng năm và thu hoạch từ tháng 11 đến tháng 1 hàng năm. Trong miền Nam khí hậu thuận lợi nên gấc phát triển tốt, liên tục cho nên, gấc trồng ở khu vực này cho trái quanh năm.
Gấc dùng để chế biến trong món ăn gia đình (nấu xôi, làm bánh, làm tương, làm màu tự nhiên...). Gấc trong ngành công nghiệp mỹ phẩm dược phẩm được sử dụng nhiều. Các sản phẩm từ trái gấc của Việt Nam đã chinh phục hơn 10 quốc gia và khu vực trên toàn thế giới. Trong đó, Trung Quốc được coi là thị trường lớn và tiềm năng cho sản phẩm gấc của Việt Nam. Gấc Việt Nam còn xuất vào Mỹ với sản lượng bình quân 500 - 1.000 tấn/năm, vào Ấn Độ - nước đứng đầu về công nghệ chiết xuất tinh dầu - nhu cầu gấc sấy khô tương đối lớn, khoảng 11 ngàn tấn/năm, vào Nhật 4,2 triệu tấn/năm, vào Thái Lan khoảng 1 triệu tấn/năm, vào Châu Âu khoảng trên 2 triệu tấn/năm.
Gấc giàu dinh dưỡng
Gấc giàu dinh dưỡng nên được gọi là "loại quả đến từ thiên đường" và nhiều quốc gia tìm cách trồng loại quả này. Theo các nhà khoa học, trong 100g thịt gấc (màng đỏ của gấc không tính cùi) có tới 15mg carotene và 16mg lycopen. Đây chính là những thành phần quý hiếm để sản xuất ra các sản phẩm chức năng chống suy dinh dưỡng, làm sáng mắt, chống lão hoá, phòng chữa sạm da, trứng cá, khô da, rụng tóc ... Một số nghiên cứu cho thấy các hợp chất của carotene, lycopen, vitamin E (-cotopherol) có trong dầu gấc còn có tác dụng làm vô hiệu hóa 75% các chất gây ung thư, nhất là ung thư vú.
Công dụng của gấc với sức khỏe
Phòng chống ung thư: Theo nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ, hợp chất Lycopen trong cà chua có khả năng phòng chống ung thư, hạn chế sự phát triển các tế bào ung thư. Theo nghiên cứu của Đại học Califonia thì gấc còn giàu lycopen hơn cà chua gấp 70 lần. Không chỉ vậy, gấc còn chứa nhiều chất khác như vitamin E, carotene… Nhờ các chất chống oxy hóa này nên gấc giúp làm vô hiệu hóa 75% các chất gây ung thư, đặc biệt là ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt…
Giảm cholesterol bảo vệ tim mạch: Các chất chống oxy hóa trong gấc giúp giảm cholesterol, làm bền thành mạch, chống xơ vữa động mạch, từ đó chống tai biến. Nhờ đó cơ thể khỏe mạnh, hệ tim mạch tốt, tăng cường tuổi thọ.
Tốt cho phòng the: Beta carotene có trong quả gấc rất tốt cho sức khỏe sinh sản và chuyện phòng the. Beta Caroten có tác dụng đặc biệt trong việc thúc đẩy quá trình cấu thành nên các phân tử protein nuôi dưỡng cơ thể. Beta caroten khi vào cơ thể sẽ biến đổi thành vitamin A, một loại vitamin quan trọng. Nếu thiếu vitamin A gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động của các tổ chức tế bào sinh dục trong việc sản sinh tinh trùng và trứng cũng như làm thay đổi cấu trúc của các bộ phận sinh dục như: ống dẫn tinh, tuyến tiền liệt, tử cung, buồng trứng…
Nâng cao hệ thống miễn dịch và chống lão hóa: Tinh chất Curcumin trong quả gấc giúp nâng cao sức đề kháng và chống oxy hóa giúp cơ thể chống lại bệnh tật. Curcumin là một chất chống ôxy hóa, chống lão hóa điển hình, thậm chí cao gấp 300 lần vitamin E. Curcumin có tác dụng xóa bỏ tàn nhang, ngăn ngừa các nếp nhăn, làm cho da dẻ hồng hào, mịn màng, chống rụng tóc, giúp mau chóng mọc tóc, ngăn ngừa béo phì, điều hòa huyết áp.
Ổn định hệ thần kinh: Gấc giàu selen, khoáng chất và các vitamin, đây là những chất có ích trong việc ổn định hệ thần kinh và có tác dụng chống lại các biểu hiện của bệnh trầm cảm, một loại bệnh đang gia tăng nhiều ở trẻ nhỏ và những người chịu nhiều áp lực cuộc sống hiện nay.
Tăng cường thị lực và làm đẹp da: Gấc nổi tiếng là thực phẩm tự nhiên giúp tăng cường thị lực, sáng mắt và giúp làm đẹp da. Ăn gấc thường xuyên giúp da trắng mịn hơn. Bạn cũng có thể dùng ruột gấc đắp mặt làm đẹp.
Gấc ngoài chế biến nấu xôi là món ăn phổ biến thì bạn có thể ăn gấc sống trực tiếp, đó là một cách ăn mà ít người biết. Gấc có thể dùng làm gia vị tạo màu trong một số món ăn đặc biệt trong món thịt bò sốt vang.
Bách Nguyên (Theo songkhoe)
