Hầu hết mọi người thỉnh thoảng vẫn bị ợ chua, nhưng chứng ợ chua thường phổ biến và nghiêm trọng hơn ở những người bị trào ngược dạ dày thực quản. Vậy, bí quyết kiểm soát hiệu quả triệu chứng này là gì?
1. Chứng ợ chua xảy ra khi nào?
Thực quản là ống vận chuyển thức ăn đến dạ dày. Ợ chua (còn được gọi là trào ngược axit) xảy ra khi các cơ ở đáy thực quản, cơ thắt thực quản dưới bị yếu và giãn quá mức khiến axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng như ợ chua, ho và khó nuốt.
Trong những trường hợp nghiêm trọng, ợ chua có thể khiến bạn bị nôn mửa, có vấn đề về đường hô hấp, làm hẹp thực quản và có thể tăng nguy cơ ung thư thực quản.
Các bữa ăn giàu chất béo thường là nguyên nhân dẫn đến quá trình tiêu hóa chậm lại. Ngoài ra, thực phẩm có tính axit cao là nguyên nhân làm tăng axit dạ dày khiến thực quản bị kích thích gây ợ chua.
Chứng ợ chua thường phổ biến và nghiêm trọng hơn ở những người bị trào ngược dạ dày thực quản.
2. Cách ăn uống giúp kiểm soát chứng ợ chua
Để kiểm soát chứng ợ chua, bạn cần lưu ý tránh thức ăn có thể khiến axit dạ dày trào ngược lên thực quản, giúp cơ vòng thực quản dưới hoạt động tốt hơn.
Cố gắng tránh yếu tố gây áp lực lên các cơ giữa thực quản và dạ dày; làm chậm sự di chuyển của thức ăn từ dạ dày vào ruột và tăng axit dạ dày. Ngoài ra, cũng cần điều chỉnh cách ăn và thời điểm ăn uống.
– Tránh thực phẩm ảnh hưởng đến cơ thắt thực quản dưới, bao gồm: sô cô la, bạc hà, đồ uống có chứa caffein, đồ uống có gas, rượu, thức ăn béo, thức ăn nhiều dầu mỡ hoặc đồ chiên rán, thức ăn cay…
– Tránh thức ăn gây kích thích, bao gồm trái cây và nước trái cây họ cam quýt, cà chua và các sản phẩm làm từ cà chua, ớt, hạt tiêu đen…
– Một số người nhận thấy rằng đồ ngọt, thực phẩm có chỉ số đường huyết cao (tức là những thực phẩm được tiêu hóa nhanh, làm tăng lượng đường trong máu) và các bữa ăn quá nóng cũng có thể gây ra chứng ợ chua.
– Hạn chế sữa, kem và sữa chua nhiều chất béo. Thực phẩm từ sữa có thể làm tăng axit trong dạ dày và thực phẩm giàu chất béo có thể làm giãn cơ thắt thực quản. Thay vào đó, hãy chọn những sản phẩm ít chất béo hoặc các sản phẩm thay thế sữa.
– Tránh các loại thịt nhiều chất béo và nhiều gia vị như thịt xông khói, xúc xích, bánh mì kẹp thịt, gà rán… Chọn thịt nạc bò hoặc thịt lợn, thịt gia cầm bỏ da và hải sản.
– Sử dụng chất béo lành mạnh như dầu ô liu. Tránh thức ăn chiên như khoai tây chiên và thức ăn nhiều dầu mỡ hoặc nước thịt nhiều mỡ.
– Tránh các loại gia vị mạnh và nóng như quế, bột cà ri, ớt bột, bạc hà…
– Tránh cà phê và rượu, vì chúng làm tăng axit, gây kích ứng dạ dày và thực quản. Nhiều người cũng thấy đồ uống có gas gây khó chịu. Nên uống nước lọc hoặc trà thảo mộc không chứa caffeine có thể giúp làm giảm chứng ợ chua.
2.2. Điều chỉnh cách ăn
Nếu bạn gặp khó chịu do chứng ợ chua, có thể chia nhỏ các bữa ăn thành 5-6 bữa trong ngày, mỗi lần ăn với số lượng vừa phải, không ăn quá no. Lưu ý không nên ăn quá nhanh, vì ăn nhanh và ăn quá no có liên quan đến chứng ợ chua và trào ngược. Ăn quá no sẽ gây áp lực nhiều hơn lên cơ thắt thực quản dưới. Nên ăn chậm, nhai kỹ, nuốt ít một. Khi ăn nên tập trung vào bữa ăn, không nên vừa ăn vừa làm việc hoặc xem ti vi, điện thoại.
2.3. Thời điểm ăn
– Không ăn quá khuya, sát giờ đi ngủ.
– Tránh nằm sau khi ăn, nên chờ ít nhất 2-3 giờ để tiêu hóa thức ăn giúp tránh bị ợ chua vào ban đêm.
– Khi đi ngủ cần đảm bảo đầu và ngực được nâng cao hơn dạ dày.
3. Các biện pháp khác
Ngoài việc điều chỉnh cách ăn uống và áp dụng thời điểm ăn khoa học, điều độ, mọi người cần áp dụng các biện pháp sau:
– Ngừng hút thuốc: Chất nicotin trong khói thuốc lá làm giãn cơ vòng thực quản dưới. Hút thuốc lá cũng kích thích sản xuất axit dạ dày. Vì vậy, nếu bạn bị ợ chua, hãy ngừng hút thuốc và tránh hít phải khói thuốc.
– Giảm cân nếu thừa cân: Thừa cân hoặc béo phì gây áp lực lên vùng bụng và làm tăng nguy cơ bị ợ chua. Vì vậy, nếu bạn bị thừa cân cần thực hiện các biện pháp giảm cân để kiểm soát chứng ợ chua hiệu quả.
– Mặc quần áo rộng: Bất cứ thứ gì chèn ép vào ổ bụng đều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng của thực quản. Vì vậy để ngăn ngừa và giảm ợ chua, bạn nên chọn mặc quần áo rộng rãi và nới lỏng dây thắt lưng.
Cần giảm cân nếu thừa cân, béo phì để kiểm soát chứng ợ chua.
Điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống có thể giúp kiểm soát chứng ợ chua. Nhưng nếu bạn bị ợ chua thường xuyên và kéo dài, bạn cần phải đi khám bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và có biện pháp điều trị phù hợp, kịp thời. Vì theo thời gian, chứng ợ chua do trào ngược axit có thể làm tổn thương thực quản dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Bách Nguyên (Theo songkhoe)
