Rối loạn chức năng tình dục ở phụ nữ có thể biểu hiện theo nhiều cách như ham muốn, kích thích, cực khoái và khả năng giải quyết.
Một loạt các yếu tố có thể góp phần vào rối loạn chức năng tình dục nữ, bao gồm bệnh tật về thể chất, thay đổi hormone, các vấn đề trong mối quan hệ và các yếu tố xã hội như kỳ vọng của xã hội xung quanh tình dục. Đôi khi, chúng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của một người hoặc các mối quan hệ của họ.
Tuy nhiên, không phải ai cũng coi những triệu chứng này là một vấn đề. Mức độ ảnh hưởng đến mọi người có thể phụ thuộc vào các triệu chứng, nguyên nhân của chúng và quan điểm của một người về chúng. Điều trị rối loạn chức năng tình dục ở nữ giới đòi hỏi phải hiểu rõ mục tiêu và nhu cầu điều trị của người đó và nguyên nhân tiềm ẩn.
1. Rối loạn chức năng tình dục là gì?
Rối loạn chức năng tình dục đề cập đến một nhóm các tình trạng có thể ngăn cản một người nào đó có hoặc thích quan hệ tình dục. Những tình trạng này có thể ảnh hưởng đến mọi giai đoạn quan hệ tình dục, từ ham muốn của một người đến khả năng đạt cực khoái của họ.
Rối loạn chức năng tình dục rất phổ biến ở tất cả mọi người. Một nghiên cứu năm 2018 ước tính tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi sinh sản trên toàn thế giới là 41%.
2. Dấu hiệu rối loạn chức năng tình dục ở phụ nữ
2.1 Khô âm đạo
Khô âm đạo có thể do thay đổi nội tiết tố xảy ra trong thời kỳ cho con bú hoặc mãn kinh. Trên thực tế, có khoảng một nửa số phụ nữ sau mãn kinh bị khô âm đạo. Phụ nữ cần sử dụng chất bôi trơn không kê đơn OTC trước và trong khi giao hợp và có thể kết hợp với các loại kem dưỡng ẩm âm đạo. Cả chất bôi trơn và chất dưỡng ẩm đều có thể được sử dụng song song. Các bác sĩ khuyên bệnh nhân sử dụng chất bôi trơn để quan hệ tình dục và chất dưỡng ẩm để duy trì. Nếu cơ thể phụ nữ cần hỗ trợ thêm cần hỏi bác sĩ về một loại thuốc uống không chứa estrogen bán theo đơn giúp giảm khô và đau.
2.2 Ham muốn thấp
Khi nội tiết tố suy giảm trong những năm dẫn đến mãn kinh, ham muốn tình dục của phụ nữ cũng có thể giảm xuống. Nhưng ham muốn thấp không chỉ là vấn đề của phụ nữ lớn tuổi. Một nửa phụ nữ từ 30 đến 50 tuổi cũng mắc chứng thiếu ham muốn. Ham muốn tình dục thấp có thể do một số vấn đề, bao gồm các vấn đề như bệnh đái tháo đường, huyết áp thấp và các vấn đề tâm lý như trầm cảm hoặc đơn giản là không hạnh phúc trong mối quan hệ. Một số loại thuốc, như thuốc chống trầm cảm, cũng có thể là thuốc tiêu diệt ham muốn tình dục, cũng như thuốc tránh thai nội tiết tố.
Không có giải pháp duy nhất để tăng ham muốn, vì vậy phụ nữ hãy nói chuyện với bác sĩ để tìm ra gốc rễ của vấn đề. Nếu vấn đề thuộc về tình cảm hoặc tâm lý, bác sĩ có thể khuyên nên đến gặp bác sĩ trị liệu. Một nhà trị liệu có thể giúp các cặp đôi tiến triển từ việc có cùng kiểu trò chuyện cũ, thói quen sống và thói quen tình dục để có một mối quan hệ tình dục viên mãn, tràn đầy sinh lực và lãng mạn.
2.3 Tình dục đau đớn
Một số tình trạng gây đau ở hoặc xung quanh bộ phận sinh dục, gây khó khăn trong quan hệ tình dục. Cơn đau này có thể chỉ xảy ra khi quan hệ tình dục hoặc vào những thời điểm khác. Có tới 30% phụ nữ cho biết bị đau khi quan hệ tình dục, đau có thể do khô âm đạo hoặc đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề y tế, chẳng hạn như u nang buồng trứng hoặc lạc nội mạc tử cung. Quan hệ tình dục đau đớn cũng có thể liên quan đến chứng viêm âm đạo, một tình trạng trong đó âm đạo co thắt không tự chủ khi bị xâm nhập.
Nói chuyện với bác sĩ để loại trừ các vấn đề như u nang buồng trứng, lạc nội mạc tử cung hoặc viêm âm đạo. Nếu đó không phải là vấn đề, bác sĩ có thể đề nghị vật lý trị liệu sàn chậu, dùng thuốc hoặc phẫu thuật để điều trị nguyên nhân gây đau. Điều quan trọng là phải hiểu rằng lần điều trị đầu tiên không phải lúc nào cũng hiệu quả và đôi khi bạn cần thực hiện nhiều lần điều trị mới có thể thành công.
2.4 Vấn đề kích thích
Đây là khi một người muốn quan hệ tình dục, nhưng cơ thể và tâm trí của họ khó chuẩn bị cho việc đó. Ví dụ, âm đạo có thể không tự bôi trơn hoặc sưng lên như bình thường. Không có khả năng trở nên hưng phấn có thể do một số lý do, chẳng hạn như lo lắng hoặc không đủ kích thích (hay còn gọi cần nhiều màn dạo đầu hơn). Nếu cảm thấy khô hoặc đau khi quan hệ tình dục, nó cũng có thể khó quan hệ hơn. Những thay đổi nội tiết tố do mãn kinh hoặc các vấn đề tình dục của chồng/đối tác (như rối loạn cương dương hoặc xuất tinh sớm) cũng có thể khiến tâm trạng của phụ nữ trở nên khó khăn hơn.
Hãy đi khám để xác định lý do cơ bản khiến phụ nữ không thể bị kích thích. Cả vợ lẫn chồng có thể giúp kết nối với hình thức điều trị phù hợp để khắc phục vấn đề, cho dù đó là tìm kiếm liệu pháp tình dục, thuốc (như hormone) hay điều trị cho vấn đề của đối tác.
2.5 Khó đạt cực khoái
Phụ nữ có thể quan hệ tình dục nhưng khó đạt được cực khoái ngay cả khi họ đang tận hưởng. Khoảng 5% phụ nữ tiền mãn kinh gặp các vấn đề về cực khoái. Ngoài những thay đổi về hormone, việc không thể đạt được cực khoái cũng có thể do lo lắng, không đủ màn dạo đầu, một số loại thuốc và các bệnh mạn tính.
Cũng giống như các dạng rối loạn chức năng tình dục khác, điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ để giải quyết vấn đề cơ bản trước khi cố gắng điều trị. Trong khi chờ đợi, hãy cố gắng lưu tâm hơn trong khi bắt đầu bằng cách chú ý đến những cảm giác khi chúng xảy ra. Quan tâm đến việc quan hệ tình dục có thể giúp phụ nữ đạt được cực khoái dễ dàng hơn.
3. Nguyên nhân rối loạn chức năng tình dục ở phụ nữ
Căng thẳng có thể là một trong những nguyên nhân rối loạn chức năng tình dục ở phụ nữ.
Các yếu tố thể chất, tâm lý và xã hội đều có thể góp phần vào bất kỳ dạng rối loạn chức năng tình dục nào ở phụ nữ. Mức độ rối loạn chức năng có thể nhẹ hoặc nặng, ngắn hạn hoặc dài hạn.
Một số dạng rối loạn chức năng tình dục là nguyên phát hoặc luôn luôn xuất hiện, trong khi những dạng khác là thứ phát và phát triển muộn hơn trong cuộc sống do các hoàn cảnh khác. Chẳng hạn như một loại thuốc hoặc bệnh tật có thể gây ra rối loạn chức năng tình dục thứ phát.
Tùy từng trường hợp, rối loạn chức năng tình dục có thể chỉ có một nguyên nhân hoặc nhiều yếu tố góp phần, ví dụ như:
Các vấn đề về mối quan hệ: Các nguồn gốc của sự không hài lòng trong mối quan hệ, chẳng hạn như bạn tình không chung thủy hoặc thiếu tình cảm, làm tăng nguy cơ rối loạn chức năng tình dục.
Tương tác tình dục lấy nam giới làm trung tâm: Tập trung vào khoái cảm của nam giới có thể có nghĩa là trong khi mọi người hiểu điều gì làm cho nam giới thích thú, nhiều người lại thiếu kiến thức về điều gì làm cho nữ giới thích thú.
Tình trạng sức khỏe: Sức khỏe thể chất thấp nói chung và các tình trạng ảnh hưởng đến bộ phận sinh dục và đường tiết niệu là nguyên nhân tiềm ẩn của rối loạn chức năng tình dục. Căng thẳng và sức khỏe tinh thần cũng rất quan trọng.
Thực hành hôn nhân: tảo hôn, hôn nhân sắp đặt và đa thê có liên quan đến nguy cơ rối loạn chức năng tình dục nữ cao hơn.
Lạm dụng: Điều này bao gồm lạm dụng gia đình, tấn công tình dục và xâm hại bộ phận sinh dục nữ.
Bất bình đẳng giới: Vấn đề toàn cầu này khiến phụ nữ khó tiếp cận các dịch vụ sức khỏe tình dục hơn, đặc biệt nếu họ chưa kết hôn và sống ở một quốc gia mà xã hội không chấp nhận quan hệ tình dục ngoài hôn nhân. Nó cũng dẫn đến nhiều yếu tố nguy cơ khác gây rối loạn chức năng tình dục, bao gồm cả lạm dụng và và cắt âm vật của phụ nữ.
4. Chẩn đoán rối loạn chức năng tình dục ở phụ nữ
Để chấn đoán rối loạn chức năng tình dục ở phụ nữ cần đi khám để xác định nguyên nhân.
Vì rối loạn chức năng tình dục rất đa dạng, bác sĩ có thể tiến hành một vài xét nghiệm để xác định nguyên nhân của các triệu chứng và chẩn đoán.
Điều này sẽ bắt đầu với một số câu hỏi về các triệu chứng, bác sĩ có thể cần hỏi các câu hỏi cá nhân, chẳng hạn như tần suất quan hệ tình dục của một người và bất kỳ điều chỉnh nào mà họ đã cố gắng giúp đối với các triệu chứng hiện tại của họ. Và có thể đề xuất các xét nghiệm chẩn đoán. Điều này có thể bao gồm:
Khám phụ khoa, kiểm tra bệnh lây truyền qua đường tình dục, hình ảnh y tế, kiểm tra hormone, đánh giá sức khỏe tâm thần.
5. Điều trị rối loạn chức năng tình dục ở phụ nữ
Việc điều trị rối loạn chức năng tình dục nữ phụ thuộc vào nguyên nhân, hoặc các nguyên nhân gây ra các triệu chứng.
Bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tình dục có thể bắt đầu bằng cách xác định bất kỳ nguyên nhân tiềm ẩn rõ ràng nào, chẳng hạn như trải nghiệm lạm dụng, chấn thương tình dục hoặc cắt âm vật trước đây hoặc hiện tại. Nếu những điều này có thể đóng một vai trò nào đó, họ có thể giới thiệu ai đó để được điều trị nhằm giải quyết cụ thể tác động tinh thần và thể chất của những trải nghiệm này.
Giáo dục giới tính: Đôi khi, mọi người có thể có những niềm tin sai lầm về tình dục khiến họ không thể tận hưởng nó một cách trọn vẹn. Mọi người có thể tin rằng mục đích của tất cả các hoạt động tình dục là đạt cực khoái hoặc hầu hết phụ nữ có thể đạt cực khoái chỉ thông qua việc thâm nhập âm đạo. Xóa bỏ mọi lầm tưởng hoặc hiểu lầm và học các kỹ thuật tình dục, có thể giúp ích đáng kể.
Tư vấn mối quan hệ: Nếu một vấn đề chưa được giải quyết trong mối quan hệ có thể ảnh hưởng đến sự tin tưởng, mong muốn hoặc sự thu hút của một người đối với đối tác của họ, thì việc đến gặp chuyên gia tư vấn có thể hữu ích. Các nhà tham vấn có thể đóng vai trò là người hòa giải, cho phép các cặp vợ chồng trò chuyện hiệu quả và giải quyết các vấn đề.
Điều trị sức khỏe tâm thần: Một nhà trị liệu có thể giúp ai đó đối phó và giảm bớt căng thẳng, lo lắng, trầm cảm, lòng tự trọng thấp, rối loạn căng thẳng sau chấn thương và sự xấu hổ hoặc mặc cảm nội tâm xung quanh tình dục.
Liệu pháp hormone: Đối với những người có estrogen thấp, liệu pháp thay thế hormone estrogen tại chỗ hoặc uống có thể giúp giải quyết các vấn đề về ham muốn hoặc hưng phấn, chẳng hạn như thiếu chất bôi trơn.
Tập luyện chất giãn nở: Những người mắc bệnh viêm âm đạo có thể thử bài tập luyện chất giãn nở, bao gồm việc đưa dụng cụ làm giãn bằng nhựa trơn vào âm đạo trong khi cố gắng thư giãn các cơ sàn chậu. Một khi một người cảm thấy thoải mái với một kích cỡ, họ sẽ di chuyển lên một cỡ cho đến khi có thể quan hệ tình dục mà không bị đau.
Các bài tập sàn chậu: Các loại bài tập sàn chậu khác, chẳng hạn như Kegels, nhằm mục đích tăng cường sức mạnh cho sàn chậu do chấn thương hoặc yếu.
Các loại thuốc: Có các loại thuốc mà một số người gọi là "Viagra dành cho nữ", nhằm mục đích tăng ham muốn tình dục. Thay đổi hoặc ngừng một loại thuốc mà ai đó đang dùng có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục của họ là một lựa chọn khác. Mọi người chỉ nên làm điều này khi có sự đồng ý của bác sĩ.
Phẫu thuật: Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể cần thiết để điều chỉnh các vấn đề về cấu trúc xung quanh âm hộ hoặc bên trong âm đạo. Điều này có thể bao gồm các biến chứng do sinh nở, cắt âm vật hoặc sa nội tạng. Đôi khi, một người có thể cần phẫu thuật vì sự khác biệt về cấu trúc ngay từ khi sinh ra.
6. Phòng ngừa rối loạn chức năng tình dục ở phụ nữ
Tập thể dục với các bài tập sàn chậu rất hữu ích phòng ngừa rối loạn chức năng tình dục ở phụ nữ.
Không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa rối loạn chức năng tình dục, nhưng có thể có nhiều cách để giảm thiểu khả năng xảy ra. Các yếu tố mà mọi người có thể tự mình cải thiện, bao gồm: Được giáo dục giới tính đầy đủ, giao tiếp rõ ràng và hiệu quả về tình dục, thể hiện tình cảm hàng ngày trong các mối quan hệ, sử dụng biện pháp tránh thai, có một hình ảnh cơ thể tích cực, tập thể dục.
7. Rối loạn chức năng tình dục có vĩnh viễn không?
Một số nguyên nhân của rối loạn chức năng tình dục là vĩnh viễn. Chẳng hạn như, một người bị tổn thương dây thần kinh có thể không phục hồi cảm giác hoặc chức năng xung quanh âm hộ.
Tuy nhiên, có nhiều nguyên nhân khác gây ra rối loạn chức năng tình dục ở nữ cũng được hỗ trợ và điều trị. Ngay cả những chấn thương nghiêm trọng, chẳng hạn như rách hoặc sa sàn chậu đáng kể, có nhiều lựa chọn điều trị.
Phụ nữ có thể nói chuyện riêng tư với bác sĩ hoặc bác sĩ phụ khoa về các triệu chứng đang gặp phải. Một số có thể thích nói chuyện với một nữ bác sĩ hoặc nhận được các khuyến nghị để hiểu bác sĩ từ bạn bè hoặc gia đình.
Rối loạn chức năng tình dục rất phức tạp và có thể có nhiều yếu tố góp phần. Ở phụ nữ, nó có thể gây ra các vấn đề về ham muốn, kích thích, cực khoái hoặc đau khi quan hệ tình dục.
Đôi khi, có một nguyên nhân duy nhất có thể điều trị được căn nguyên gây ra rối loạn chức năng tình dục ở phụ nữ. Trong các trường hợp khác, một người có thể cần nói chuyện với một số chuyên gia y tế để giải quyết các yếu tố thể chất, tâm lý hoặc xã hội đang góp phần gây ra.
Với sự hỗ trợ và điều trị thích hợp, nhiều phụ nữ có thể nhận thấy những cải thiện trong trải nghiệm tình dục và các mối quan hệ thân mật của họ.
Bách Nguyên (Theo songkhoe)
