Nhà văn Nguyễn Toàn Thắng: "Tôi kể chuyện lịch sử theo cách của tôi"

Nhà văn Nguyễn Toàn Thắng vừa công chiếu thành công vở chèo \"Người con của Vạn Thắng Vương\" với đề tài lịch sử.

Xin chào nhà văn Nguyễn Toàn Thắng. Được biết, anh vừa có một kịch bản sân khấu mới, vở chèo "Người con của Vạn Thắng Vương" vừa có buổi ra mắt thành công. Có vẻ như anh rất có duyên với đề tài lịch sử?

Xin cảm ơn. Tôi chọn đề tài lịch sử, bởi lịch sử đã có độ lùi nhất định đủ để chiêm nghiệm, hơn nữa, những bài học được rút ra từ lịch sử chưa bao giờ là xưa cũ cả. Vả lại, nếu không tái hiện lịch sử bằng những tác phẩm văn học nghệ thuật, thì làm sao thế hệ sau có thể yêu quê hương hơn được? Những tác phẩm, rõ ràng dễ đi vào lòng người hơn những bài học lịch sử khô khan.

Tôi thiên về hướng cho rằng đất nước này còn tồn tại mạnh mẽ đến ngày hôm nay, là nhờ mang tính nữ. Phụ nữ Việt dịu dàng, cam chịu trong cuộc sống thường ngày, nhưng rất dũng cảm một khi xảy ra bất cứ biến cố gì với non sông đất nước. Chẳng hạn như trong vở chèo "Nàng thứ phi họ Đặng", nhân vật Đặng Thuý Hạnh con gái của quốc công Đặng Tất, sau khi cha bị giết, lập tức lên đường và trở thành chiến binh. Hoặc người vợ của tướng quân ăn mày Phạm Ngũ Thư trong vở cải lương "Khất sỹ" cũng không hề cam chịu một cuộc sống tầm thường. Còn ở vở chèo "Người con của Vạn Thắng Vương", thì mẹ của Nam Việt Vương Đinh Liễn cũng xin vào thành làm con tin, khi không được chấp thuận thì giả điên vào thành chăm con. Những nhân vật nữ ấy, tôi đều lấy cảm hứng từ lịch sử, nhưng gửi gắm vào đó lòng yêu thương, sự tôn trọng với người xưa.

Có thể nói là như vậy. Nhắc đến vua Đinh, người ta thường nghĩ ngay đến chiến công dẹp loạn 12 sứ quân thống nhất giang sơn của người. Chiến công ấy là vĩ đại bởi nó khiến đất nước không loạn lạc thêm nữa. Chiến tranh đau thương thế nào thì thiết tưởng không cần nhắc lại nữa. Thế nhưng, tôi muốn khai thác về cuộc đời của Nam Việt Vương Đinh Liễn, là bởi để có được chiến công đó, một đứa trẻ hơn chục tuổi đã phải vào thành làm con tin, để rồi sau này trở thành thái tử, và còn hơn thế nữa, là một trong "Giao Châu thất hùng" thời ấy. Một đứa trẻ đi làm con tin, sống một mình trong vòng vây của đối thủ, thực sự với tôi là một câu chuyện hay. Tôi kể chuyện lịch sử theo cách của mình, đó là đem lại cho khán giả những cảm xúc nhân văn, những giằng xé giữa được và mất, giữa quyền lợi cá nhân và dân tộc.

Đương nhiên về đề tài vua Đinh thì Nhà hát Chèo Ninh Bình là nơi tôi nhắm đến. Ngoài ra, Ninh Bình còn là đất phát tích của chèo chuyên nghiệp, nơi cụ tổ nghề chèo là bà Phạm Thị Trân đã thành danh. Nhà hát Chèo Ninh Bình đang có một lực lượng nghệ sỹ hùng hậu, nhiều gương mặt trẻ hứa hẹn sẽ bùng nổ trong nay mai. Giám đốc, NSUT Quang Thập lại là một đạo diễn, một nhà quản lý nghệ thuật có tâm và có tài.

Tôi không quan tâm nhiều đến chuyện đó. Khi đưa kịch bản, tôi thường nói với đạo diễn rằng cứ thoải mái sửa sang, miễn là đạt kết quả tốt nhất. Nhiều khi, ý văn học là thế, câu từ là thế, nhưng sang đến sàn diễn, lại cho ra một ý tưởng mới. Và trong vở chèo này, tôi hoàn toàn hài lòng bởi tinh thần kịch bản vẫn vậy, chỉ là được bồi đắp cho dày thêm và hấp dẫn hơn.