Chất lượng tinh trùng của nam giới suy giảm do nhiều nguyên nhân như tình trạng bệnh lý, thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng, trong đó có việc lạm dụng thực phẩm không tốt cho sức khỏe và ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.
1. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng
Sức khỏe tinh trùng phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm số lượng, khả năng di chuyển và cấu trúc tinh trùng.
Có nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở nam giới như vấn đề ở vùng dưới đồi hoặc tuyến yên - các bộ phận của não truyền tín hiệu đến tinh hoàn để sản xuất testosterone và tinh trùng; Bệnh tinh hoàn; Rối loạn vận chuyển tinh trùng.
Khả năng di chuyển của tinh trùng và số lượng tinh trùng điển hình có xu hướng giảm theo tuổi tác, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, đặc biệt là sau 50 tuổi.
Ngoài ra, lối sống và dinh dưỡng cũng có liên quan trực tiếp. Một số nghiên cứu cho thấy, việc tăng chỉ số khối cơ thể (BMI) có liên quan đến việc giảm số lượng tinh trùng và khả năng di chuyển của tinh trùng. Các bệnh lây truyền qua đường tình dục như bệnh chlamydia và bệnh lậu có thể gây vô sinh ở nam giới. Căng thẳng có thể làm giảm chức năng tình dục và ảnh hưởng đến các hormone cần thiết để sản xuất tinh trùng.
Tinh trùng cũng đặc biệt dễ bị tổn thương bởi các yếu tố môi trường như tiếp xúc với nhiệt độ quá cao hoặc hóa chất độc hại. Hóa trị và xạ trị ung thư có thể làm suy yếu quá trình sản xuất tinh trùng và gây vô sinh.
Uống nhiều bia rượu hay hút thuốc lá nhiều đều ảnh hưởng xấu tới khả năng sản sinh và chất lượng tinh trùng. Đàn ông hút thuốc lá có nhiều khả năng bị giảm số lượng tinh trùng. Uống nhiều rượu có thể dẫn đến giảm sản xuất testosterone, bất lực và giảm sản xuất tinh trùng. Ăn nhiều thịt chế biến có thể làm giảm khả năng thụ tinh của nam giới... Tất cả đều ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
2. Một số loại thực phẩm nên tránh để tinh trùng khỏe mạnh
Rượu
Lạm dụng rượu ảnh hưởng đến hầu hết mọi khía cạnh trong khả năng sinh sản ở nam giới như: làm giảm mức testosterone và dẫn đến mất ham muốn tình dục; làm mất cân bằng hormone sinh sản, làm giảm số lượng tinh trùng và chất lượng tinh trùng, tác động đến cấu trúc và sự di chuyển của tinh trùng.
Độc tố được tìm thấy trong rượu bia có thể tiêu diệt các tế bào tạo ra tinh trùng trong tinh hoàn, ảnh hưởng đến kích thước tinh hoàn và làm tăng sự bất thường ở tinh trùng.
Thịt chế biến
Nghiên cứu cho thấy rằng ăn nhiều thịt chế biến có thể làm giảm khả năng thụ tinh của nam giới. Các nhà nghiên cứu tại Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan đã theo dõi chế độ ăn của 141 nam giới. Một mối liên hệ đã được thiết lập giữa việc tiêu thụ thịt chế biến thường xuyên và tỷ lệ thụ tinh thấp hơn. Những người đàn ông trong nghiên cứu ăn ít thịt chế biến nhất có cơ hội thụ tinh cao hơn 28% so với những người ăn nhiều thịt chế biến.
Các nhà nghiên cứu cũng cho biết, những người có chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm nhiều: cá, thịt gà, trái cây và rau có số lượng tinh trùng cao hơn so với những người ăn nhiều thịt đỏ, đồ chiên rán, đồ uống và món tráng miệng có đường.
Chất làm ngọt nhân tạo
Chất làm ngọt nhân tạo là chất thay thế đường thường được sử dụng được sử dụng trong nhiều thực phẩm và đồ uống phổ biến như: bánh, kẹo, nước ngọt, đồ ăn nhẹ…
Mặc dù chất làm ngọt nhân tạo được phát triển như một chất thay thế đường để giúp giảm tình trạng kháng insulin và béo phì nhưng dữ liệu ở cả nghiên cứu động vật và con người cho thấy tác động của việc lạm dụng chất làm ngọt nhân tạo có thể góp phần gây ra hội chứng chuyển hóa, béo phì và gây ra tác động xấu đến khả năng sinh sản.
Một số nghiên cứu phát hiện ra rằng, chất tạo ngọt thay thế có thể làm tăng tỷ lệ tổn thương DNA của tinh trùng, làm giảm đáng kể khả năng vận động của tinh trùng, giảm số lượng, hình thái bất thường và giảm testosterone.
Cá chứa hàm lượng thủy ngân cao
Cá không chỉ là nguồn protein tuyệt vời mà còn cung cấp acid béo omega-3, dưỡng chất rất quan trọng đối với sức khỏe sinh sản. Tuy nhiên, các loại cá có chứa hàm lượng thủy ngân cao lại là một nguy cơ xấu.
Cá trong môi trường tự nhiên của chúng ăn thực vật và các sinh vật khác có thể chứa thủy ngân. Thủy ngân tích tụ trong mô cơ của chúng, khi chúng ta ăn cá đó có thể nhiễm thủy ngân.
Thủy ngân là một chất gây ô nhiễm nguy hiểm gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh và được phát hiện có liên quan đến tình trạng vô sinh, đặc biệt là trong những trường hợp vô sinh không rõ nguyên nhân.
Người ta cũng phát hiện ra rằng tất cả các phần của tinh trùng người đều có khả năng liên kết với thủy ngân, cũng như các tế bào hỗ trợ trong tinh hoàn, tuyến sinh dục và mào tinh hoàn.
Theo đánh giá của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, thủy ngân tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản của con người, ảnh hưởng đến hệ thống sinh sản và nội tiết ở cả nam và nữ.
Bằng chứng từ các nghiên cứu trên người và động vật cho thấy chức năng sinh sản có thể bị ảnh hưởng bởi thủy ngân. Tiếp xúc với thủy ngân gây tổn thương DNA tinh trùng, hình thái và khả năng vận động của tinh trùng bất thường. Ngoài ra, nồng độ thủy ngân có liên quan đến tỷ lệ mắc các rối loạn kinh nguyệt và nội tiết tố cao hơn và tỷ lệ các kết quả sinh sản bất lợi tăng lên.
Do đó, để an toàn cho sức khỏe và khả năng sinh sản, chúng ta nên lựa chọn ăn các loại cá được đảm bảo được nuôi theo đúng tiêu chuẩn và được chứng nhận an toàn. Nên tránh ăn một số cá như: cá kình, cá kiếm, cá thu lớn, cá ngừ lớn… Những loại cá này thường có chứa hàm lượng thủy ngân cao.
Bách Nguyên (Theo songkhoe)
