Đau dạ dày là chứng bệnh đường tiêu hóa phổ biến hiện nay. Bệnh gây nhiều cảm giác khó chịu nhưng lại khó chữa khỏi hoàn toàn. Vì vậy, người bệnh thường phải chung sống với bệnh đau dạ dày và thực hiện các biện pháp ăn uống, tập luyện, nghỉ ngơi phù hợp để giảm triệu chứng bệnh.
Để hạn chế các cơn đau dạ dày cấp và tái phát, người bệnh cần lưu ý thực hiện các biện pháp dưới đây:
Ăn đúng cách
Người đau dạ dày không bỏ bữa hay ăn trễ giờ. Nên ăn đúng giờ và không nên ăn quá no để dạ dày tiêu hóa thức ăn tốt hơn.
Đồ ăn nên thái nhỏ, nhớ nấu chín kỹ, mềm sẽ làm giảm áp lực hoạt động của chức năng tiêu hóa. Luộc, hấp hay om kỹ thức ăn sẽ giúp cho người đau dạ dày dễ tiêu hóa và dễ hấp thu hơn các món xào, rán.
Ăn chậm và nhai kỹ để giúp gia tăng sự bài tiết của nước bọt, điều đó giúp trung hòa tính axit trong dạ dày. Tránh việc ăn một lần quá no, điều đó sẽ khiến dạ dày căng cứng gây ra việc tiết nhiều axit. Người bệnh đau dạ dày nên chia các bữa ăn thành nhiều lần nhỏ trong một ngày, điều này sẽ giúp dạ dày thường xuyên có thức ăn để trung hòa được axit. Khi ăn, nên nhai kỹ thức ăn, tránh nhai không kỹ, điều đó làm tăng gánh nặng cho dạ dày.
Nên dùng thức ăn ấm khoảng 40-50 độ C giúp cho việc tiêu hóa cũng như hấp thu tốt hơn. Đồ ăn quá lạnh hay quá nóng đều sẽ làm dạ dày co bóp mạnh hơn, có ảnh hưởng xấu tới dạ dày. Đặc biệt, sau ăn không nên lao động hay chạy nhảy ngay.
Thực phẩm làm tăng tiết dịch vị như chanh, cam, quýt, mơ, ổi, xoài xanh, khế chua, me, chùm ruột, sơ-ri, dưa muối các loại, cà chua, giấm ăn, mù tạt… Các loại nước trái cây có axit, nước có gas… Lưu ý là nếu sau khi ăn hải sản mà lại ăn các loại trái cây có nhiều vitamin C, axit tactric (như: cam, quýt, bưởi, nho…) thì không những làm mất đi chất dinh dưỡng mà còn sinh ra chất độc hại, gây khó tiêu hóa, kích thích đường ruột gây đau bụng, nôn. Khi đau dạ dày, cần hạn chế thức ăn từ đậu nành.
Các loại gia vị có tính kích thích như hành, tỏi, ớt, tiêu… đồ ăn quá mặn (mắm, tương, chao…) thường làm tăng sự bài tiết axit của dạ dày, gây ra các cơn đau.
Viêm loét dạ dày gây đau.
Thực phẩm quá lạnh hoặc quá nóng như cua, ốc, hến, hàu, nghêu, sò… Nếu phải ăn, cần thêm vài lát gừng tươi để điều hòa. Cũng cần tránh thực phẩm để quá lạnh hoặc thức ăn đang nóng, nếu muốn dùng phải để trở về nhiệt độ 25-30°C. Bệnh đau dạ dày cần kiêng thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều dầu mỡ (thịt hun khói, thịt nguội, xúc xích, lạp xưởng…).
Trứng chưa chín hoặc quá chín: Vì trong lòng trắng trứng sống có chất antitrypsin chống lại sự tiêu hóa protein có thể gây đầy bụng, khó tiêu và ảnh hưởng đến sự tiêu hóa các chất protein có trong thịt, cá, sữa. Nếu nấu trứng chín quá kỹ khi ăn cũng khó tiêu.
Các loại nấm và dưa cà muối: Tất cả các loại nấm, kể cả nấm làm thuốc, nhất là các loại nấm còn non, mới nhú chồi (kể cả nấm rơm, nấm hương) vì ở trong nấm non có chất phalin rất độc chưa bị hủy có thể làm tổn thương dạ dày. Người bệnh đau dạ dày cần hạn chế ăn dưa cà muối chua và măng vì rất gây hại dạ dày.
Không uống cà phê, trà đặc và rượu bia: Cà phê, trà đặc đều có chất gây kích thích mà thông qua quá trình tiêu hóa sẽ gây thiếu máu cho niêm mạc dạ dày, làm hỏng chức năng bảo vệ niêm mạc dạ dày, từ đó gây viêm loét dạ dày. Rượu bia tác động trực tiếp lên niêm mạc dạ dày, ngoài ra còn có thể gây xơ gan và viêm tuyến tụy mạn tính, từ đó làm cho dạ dày tổn thương nặng thêm.
Người bệnh đau dạ dày có nên chơi thể thao?
Chế độ vận động, tập luyện thể thao có ảnh hưởng không nhỏ đến bệnh đau dạ dày. Khi bệnh loét dạ dày – tá tràng đang tiến triển, chảy máu dạ dày, đau nhiều thì chưa nên tập thể dục thể thao. Khi bệnh ở giai đoạn ổn định, không có triệu chứng đau và rối loạn tiêu hóa hoặc vết loét đã điều trị liền sẹo hay đã được phẫu thuật giải quyết tốt thì rất nên tập để duy trì và nâng cao sức khỏe. Điều quan trọng là mức độ tập luyện thế nào và tập môn nào cho phù hợp. Trước hết, cần tập các động tác từ đơn giản đến phức tạp: tập thở sâu, đi bộ, thư giãn, thể dục rồi chơi các môn thể thao nhẹ, vừa sức như tập chạy, tập bơi, đá cầu, bóng bàn, cầu lông… nhưng cần chơi có điều độ với nguyên tắc phải thực hiện dần tăng thời gian chơi từ ít đến nhiều, từ chậm tới nhanh…, không ham mê quá mức để cơ thể bị mệt mỏi sẽ có hại. Ngoài ra, không nên chơi các môn thể thao đòi hỏi tốn nhiều sức như đá bóng, cử tạ, chạy tốc độ nhanh… Tuyệt đối không tập ngay sau khi ăn.
Với việc tập gym, người bệnh dạ dày cần lưu ý, khi tập rất dễ bị cuốn hút và dễ tập các bài tập nặng, ảnh hưởng không nhỏ tới bệnh dạ dày. Các bác sĩ khuyến cáo, những người có tiền sử đau dạ dày, loét dạ dày – tá tràng và từng phẫu thuật, nội soi thì tuyệt đối không nên tập thể hình, nó sẽ khiến việc tổn thương, chảy máu và càng nặng hơn. Khi bệnh ở giai đoạn ổn định, đã điều trị liền sẹo hoặc đã được phẫu thuật giải quyết tốt thì rất nên tập với giáo án phù hợp sức khỏe. Tuyệt đối nên tránh các bài tập tác động nặng lên cơ bụng vì khi đó dạ dày sẽ bị tổn thương.
Bách Nguyên (Theo suckhoe)
