Hiến pháp là nền tảng pháp lý cao nhất của quốc gia, quy định những nguyên tắc tổ chức và vận hành toàn bộ hệ thống chính trị, xác lập quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.
Sau hơn 10 năm thi hành Hiến pháp năm 2013, Quốc hội nước ta đã tiến hành sửa đổi, bổ sung một số điều quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển mới của đất nước, đặc biệt trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế toàn diện sâu rộng hiện nay.
Ngày 16/6/2025, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết số 203/2025/QH15, chính thức sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Đây là bước đi mang tính bước ngoặt, nhằm hoàn thiện cơ sở hiến định cho việc cải cách hệ thống chính trị, đổi mới mô hình tổ chức bộ máy nhà nước và nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia trong thời đại số.
Một trong những nội dung đáng chú ý nhất là việc làm rõ vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Hiến pháp sửa đổi khẳng định Mặt trận là tổ chức trung tâm của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, không chỉ tham gia giám sát và phản biện xã hội, mà còn đóng vai trò quan trọng trong xây dựng chính sách, phát huy tiếng nói của nhân dân trong quá trình hoạch định pháp luật và phát triển đất nước.
Bên cạnh đó, Hiến pháp năm 2025 cũng ghi nhận rõ hơn vị trí, vai trò của Công đoàn Việt Nam - tổ chức đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Đây là nội dung mang ý nghĩa thiết thực trong bối cảnh thị trường lao động đang phát triển nhanh, đồng thời khẳng định vai trò nòng cốt của Công đoàn trong hệ thống chính trị - xã hội Việt Nam.
Một điểm mới có tính đột phá nữa là việc mở rộng quyền trình dự án luật, pháp lệnh cho các tổ chức chính trị - xã hội phù hợp với vị trí và năng lực. Điều này thể hiện tư duy pháp quyền hiện đại, phát huy dân chủ, khuyến khích các tổ chức đại diện của nhân dân chủ động tham gia xây dựng pháp luật, góp phần tạo nên hệ thống pháp luật minh bạch, gần dân, sát thực tiễn.
Đặc biệt, từ ngày 1/7/2025, hệ thống chính quyền địa phương sẽ chuyển sang mô hình hai cấp: cấp tỉnh và cấp xã, chấm dứt hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện trên toàn quốc. Đây là thay đổi có ý nghĩa lớn trong tổ chức bộ máy hành chính, giúp giảm tầng nấc trung gian, tinh gọn biên chế, tăng cường hiệu quả điều hành và phục vụ nhân dân tốt hơn.
Việc tổ chức lại bộ máy chính quyền cũng kéo theo thay đổi trong phương thức quản lý nhà nước, cơ chế phân cấp, phân quyền giữa trung ương và địa phương. Với mô hình hai cấp, chính quyền địa phương sẽ có điều kiện nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, từ đó phát huy được năng lực điều hành, quản trị theo hướng linh hoạt, sáng tạo, sát thực tế.
Trước những thay đổi lớn về mặt thể chế, cuốn sách “Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 (sửa đổi, bổ sung năm 2025)”, do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát hành, đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cán bộ, đảng viên và người dân tiếp cận đầy đủ, chính xác các quy định pháp lý mới. Cuốn sách được biên soạn dưới hình thức văn bản hợp nhất, bao gồm cả nội dung gốc năm 2013 và phần sửa đổi, bổ sung năm 2025, giúp người đọc dễ tra cứu, nghiên cứu và áp dụng.
Không chỉ phù hợp với cán bộ pháp chế, công chức hành chính, đại biểu dân cử, giảng viên và sinh viên ngành luật, cuốn sách còn là tài liệu hữu ích cho mọi người dân trong việc nâng cao hiểu biết pháp luật, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, thực hiện tốt trách nhiệm công dân trong việc thực thi Hiến pháp và pháp luật.
Song hành cùng Hiến pháp, cuốn sách “Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025” cũng đã được ban hành, là cơ sở pháp lý cụ thể để thực hiện các quy định về mô hình chính quyền mới. Việc nắm vững cả hai văn bản sẽ giúp các địa phương triển khai hiệu quả công tác tổ chức bộ máy, góp phần xây dựng nền hành chính phục vụ nhân dân, hiện đại và hiệu quả.
Trang Quyên
