Việt Nam có khoảng 10% dân số thường xuyên ăn chay và con số này đang gia tăng nhanh chóng. Khi nỗi quan tâm về sức khỏe tăng lên, chúng ta có thiên hướng tìm kiếm những phương pháp phòng bệnh hiệu quả, sử dụng thảo dược nâng cao sức khỏe và ngày nay có thêm một xu hướng đó là ăn chay!
Vì sao ăn chay tốt cho sức khỏe?
Theo một nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng và Chế độ ăn kiêng cho thấy rằng người ăn chay sẽ có nguy cơ tử vong do bệnh thiếu máu cục bộ thấp hơn. Những người ăn chay thường có mức cholesterol lipoprotein ở mật độ thấp, huyết áp không quá cao, tỷ lệ mắc chứng tăng huyết áp và tiểu đường thấp hơn so với người ăn thịt nói chung. Từ đó, quá trình phát sinh chất oxy hóa chậm dần, nguy cơ mắc bệnh giảm đáng kể.
Tuy nhiên, không phải chế độ ăn chay nào cũng tốt cho sức khỏe hoàn toàn. Thay vì hấp thụ protein, axit béo, sắt, kẽm, iốt, canxi và vitamin D và B-12 từ thịt, cá, người ăn chay nên tự xây dựng chế độ dinh dưỡng và bổ sung các chất trên bằng các loại hạt, rau củ. Để quá trình tiêu hóa và nội tiết cân bằng trước và trong khi ăn chay, việc sử dụng thêm các loại gia vị có xuất xứ thiên nhiên được các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá cao, đặc biệt nhụy hoa nghệ tây được nhắc đến khá nhiều trong các cuốn sách hướng dẫn ăn chay hiệu quả.
Giá trị ẩm thực của nhụy hoa nghệ tây
Nhụy hoa nghệ tây hay Saffron được người Trung Đông mệnh danh là "Vàng đỏ" với sự tôn sùng và trân trọng. Bên cạnh sự quý giá của mỗi gram nhụy hoa, chúng còn được biết đến như một loại gia vị không thể thiếu trong nền ẩm thực vùng Trung Đông.
Sở dĩ người ta sử dụng nhụy hoa nghệ tây trong các món ăn hàng ngày trước tiên là bởi các công dụng của nó tới sức khỏe và sắc đẹp. Trong Saffron có chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe con người như sắt, kẽm, đồng, axit folic, kali, vitamin A,… Bên cạnh đó, yếu tố chủ yếu có trong nhụy hoa nghệ tây là Crocin, crocetin, Safranal, Picrocrocin và Saponin giúp chống oxy hóa cao có thể dùng để hỗ trợ đẩy lùi dấu hiệu lão hóa, an thần và ngăn chặn được các hóa chất gây bệnh hiệu quả; cùng với flavonoid và apocarotenoid, nhụy hoa nghệ tây còn được dùng để điều chế trong các sản phẩm hỗ trợ an thần, rối loạn tiêu hóa, giảm mỡ máu, chứng mất ngủ, khắc phục trầm cảm, cải thiện trí nhớ, ăn ngon ngủ tốt, …
Không chỉ được biết đến là một thảo dược quý, nhụy hoa nghệ tây còn được dùng như gia vị nêm nếm cho mọi món ăn vùng Trung Đông. Saffron có chứa hơn 150 hợp chất với mùi thơm đậm đà dùng để làm gia vị đồ ăn. Mùi hương đặc trưng của nhụy hoa nghệ tây là mùi mật ong ngọt ngào pha chút mùi cỏ khô thoang thoảng, thích hợp dùng trong các loại súp, các món tráng miệng và kể cả món ăn chính.
Nhụy hoa nghệ tây khi phai ra có màu vàng tươi đặc trưng, tùy vào chất lượng của các loại nhụy hoa mà màu đậm hoặc nhạt, tương tự với hương thơm từng loại. Bởi sắc vàng quý đó nên các món ăn làm từ nhụy hoa nghệ tây khá phổ biến ở các dịp lễ, tiệc cưới, thực đơn nhà hàng, bữa ăn thường nhật của các gia đình Trung Đông.
Bởi nhụy hoa nghệ tây cung cấp một lượng dưỡng chất quan trọng cho cơ thể như sắt, kẽm, đồng, axit folic, kali, vitamin A,… nên phần nào đã bổ sung dinh dưỡng thiếu hụt thường thấy trong các thực đơn ăn chay.
Bên cạnh đó, các món ăn chay được làm từ một số nguyên liệu phổ biến như gạo, ngô, đậu phụ, mì căn, các loại đậu, rau củ quả, hạnh nhân, hạt điều, hạt bí đỏ, hạt vừng,… với công thức đơn giản, dễ làm nên hương vị cũng không quá đặc biệt và dễ gây chán cho người thưởng thức. Nhưng khi ta cho thêm 1 chút nhụy hoa nghệ tây, món ăn vừa có màu sắc bắt mắt, khơi gợi sự tò mò thích thú, vừa có hương vị mới lạ ngon miệng bất ngờ.
Đừng nghĩ rằng nấu món ăn chay là sự lặp lại của quá trình luộc, xào. Bởi việc chuyển từ chế độ ăn thịt sang ăn chay đã khá khó khăn nên chúng ta càng cần phải đa dạng hóa các món chay, đặc biệt khi kết hợp món ăn với nhụy hoa nghệ tây. Ngoài nấu cơm, làm súp, pha trà, sữa, nhụy hoa nghệ tây còn được dùng trong chế biến món tráng miệng như bánh trôi, kem, bánh ngọt,… gia tăng sự hấp dẫn cho món ăn.
Như đã nói, tùy vào chất lượng của các loại nhụy hoa nghệ tây mà dinh dưỡng chúng cung cấp cũng như hương vị nhụy hoa nghệ tây tỏa ra trong các món ăn đậm hoặc nhạt. Để đảm bảo các món luôn hấp dẫn, ngon miệng mà đủ chất, loại nhụy hoa nghệ tây được khuyên dùng là Super Negin với đặc điểm bên ngoài sợi nhụy gồm phần chấm chân màu vàng và toàn bộ ngọn đỏ tươi phía trên.
Bách Nguyên (Theo suckhoedoisong)
