Rau mùi không chỉ là loại rau dùng trong ẩm thực mà nó còn được xem như một vị thuốc quý.
Rau mùi
Rau mùi hay còn có tên gọi khác là rau ngò, ngò rí, mùi ta, ngổ, nguyên tuy, hồ tuy, hương tuy. Là loại cây thân thảo, họ Cần (Apiaceae), sống hằng năm và có xuất xứ từ các nước Tây Nam Á, châu Phi. Cây rau mùi có tên khoa học là Coriandrum sativum L.
Rau mùi thuộc loại cây thân thảo, cao từ 20 – 60cm, thân mảnh, nhẵn ở phần trên phân nhánh. Lá rau mùi có cuống dài, lá chét hình tròn, có khoảng 1 – 3 lá chét phía trên, được xẻ thành 3 thùy. Những lá chét phía trên được chia thành những thùy hình sợi, nhỏ và nhọn, các lá hợp tán từ 3-5 gọng.
Hoa của rau mùi có màu hồng nhạt hoặc trắng, cụm hoa tán kép. Quả có hình cầu, nhẵn, dài khoảng 3mm, được chia thành 2 nửa tách biệt, mỗi nửa có 2 sống chung cho 2 nửa và 4 sống thẳng.
Cây rau mùi có mùi thơm, thường được dùng để làm gia vị tăng hương vị cho món ăn.
Ở Việt Nam, rau mùi được dùng để ăn sống hoặc làm gia vị nêm các món nộm, súp, canh, salad… điều chế các loại nước sốt, trang trí trên các món ăn cho đẹp vì màu xanh tươi và mùi thơm của lá.
Tại các nước ven Địa Trung Hải, Trung Á, Trung Quốc, Ấn Độ cây rau mùi được trồng với quy mô lớn để lấy tinh dầu cung cấp cho ngành công nghiệp nước hoa và lấy quả để làm thuốc. Bên cạnh đó, các bộ phận như thân, rễ, lá rau mùi cũng được sử dụng làm dược liệu.
Các nghiên cứu hiện đại đã chứng minh, quả rau mùi có chứa khoảng 0,3 – 1,0% tinh dầu, 16 – 18% protein, 38% chất xơ, 13 – 20% chất béo. Trong đó, tinh dầu rau mùi có chứa lượng lớn Linalol, một ít geraniol, bocneol, limonen, tecpinen, phelandren, mycxen,…
Dân gian thường sử dụng rau mùi để hỗ trợ kích thích hệ tiêu hóa, thúc sởi đậu. Bằng cách dùng khoảng 50g quả rau mùi để giã nát, hòa thêm với ít nước và thoa lên người. Kết hợp với uống nước rau mùi khoảng 4 – 8 ngày để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
– Chống viêm
Rau mùi chứa hàm lượng cao axit béo omega 3 và omega 6, do đó một trong những tác dụng của rau mùi là giúp bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh viêm. Ngoài ra, trẻ em ăn rau mùi còn giúp hỗ trợ sự phát triển trí não.
– Bảo vệ mắt, giúp sáng mắt
Do có chứa hàm lượng beta carotene cao cùng với rất nhiều chất chống oxy hóa, rau mùi có thể làm giảm các bệnh liên quan đến mắt và cải thiện thị lực rất tốt. Đặc biệt, rau mùi còn có công dụng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh như thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể
– Tăng cường hệ miễn dịch
Hàm lượng vitamin C có trong rau mùi có tác dụng hỗ trợ và thúc đẩy hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Rau mùi cũng chứa nhiều chất diệp lục nên có thể chống lại các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn và nấm gây ra.
– Bảo vệ tim mạch
Rau mùi giúp thanh lọc máu và loại bỏ homocysteine – axit amin gây thiệt hại cho các mạch máu và hệ thống tim mạch. Hàm lượng folate có nhiều trong rau mùi làm giảm lượng enzyme có hại cho cơ thể, từ đó ngăn ngừa các cơn đau tim và đột quỵ.
– Hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu
Một nghiên cứu dựa trên kết quả những người mắc bệnh tiểu đường tiêu thụ rau mùi trong khoảng vài tháng cho thấy, lượng đường trong máu của họ giảm mạnh và ổn định hơn. Điều này gợi ý cho việc rau mùi có khả năng kiểm soát lượng đường trong máu ổn định và chống lại bệnh tiểu đường.
– Giúp xương chắc khỏe
Rau mùi được xem là một nguồn cung cấp canxi tuyệt vời, giúp cho quá trình hình thành và duy trì xương khỏe mạnh.
– Hỗ trợ chữa mất ngủ
Rau mùi được sử dụng như một loại thảo mộc thiên nhiên có tác dụng làm dịu thần kinh, hỗ trợ giấc ngủ sâu và an toàn.
– Phòng chống ung thư
Các chất chống oxy hóa trong rau mùi bao gồm beta carotene, vitamin C, vitamin E, ferulic, axit caffeic, kaempferol và quercetin được chứng minh là những chất chống oxy hóa có tác dụng làm giảm nguy cơ mất cân bằng oxy hóa trong các tế bào, do vậy có thể phòng chống bệnh ung thư.
– Giúp loại bỏ kim loại nặng trong cơ thể
Rau mùi là một trong số ít những loại thảo dược được sử dụng để hỗ trợ loại bỏ lượng kim loại nặng, khử độc thủy ngân, nhôm và những chất hại khác. Bạn chỉ cần trộn nước ép rau mùi với bột Chlorella (một loại tảo đơn bào) và sử dụng hàng ngày. Hỗn hợp nước uống này bạn có thể bảo quản trong tủ lạnh.
– Trị loét miệng
Nhờ vào hợp chất citronelol có khả năng khử trùng mạnh và các hợp chất chống vi khuẩn khác, việc ăn rau mùi thường xuyên giúp cơ thể chống lại các chứng viêm loét miệng. Bên cạnh đó, rau mùi còn giúp bạn có hơi thở thơm tho hơn.
– Trị bệnh thiếu máu
Thường xuyên ăn rau mùi giúp bổ sung cho cơ thể một lượng lớn các vitamin A, C, B1, B2 và chất sắt, giúp điều trị bệnh thiếu máu một cách an toàn và hiệu quả.
– Trị bệnh đậu mùa
Tinh dầu rau mùi có chứa chất chống ôxy hóa mạnh mẽ, có tác dụng chống vi khuẩn, chống nhiễm trùng và giải độc cho cơ thể.
Ngoài ra, sự hiện diện của vitamin C và chất sắt có trong rau mùi giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, từ đó giúp phòng ngừa và trị bệnh đậu mùa một cách hiệu quả.
Hơn nữa, rau mùi còn có khả năng làm dịu các cơn đau và giúp bênh nhân bị đậu mùa nhanh phục hồi sức khỏe.
– Trị rối loạn kinh nguyệt
Rau mùi đặc biệt tốt cho phụ nữ, nhất là những người bị rối loạn kinh nguyệt.
Bằng cách kích thích và làm cân bằng các nội tiết tố trong cơ thể người phụ nữ, rau mùi giúp làm dịu các cơn đau bụng kinh và điều hòa kinh nguyệt.
– Tác dụng làm đẹp tuyệt diệu
Không chỉ tốt cho sức khỏe, rau mùi còn là một loại "mỹ phẩm" từ tự nhiên rất tuyệt.
Giúp giảm khô da, da có mụn: giã nát rau mùi lấy nước cốt khoảng 1 thìa cà phê trộn 1 chút bột nghệ, rửa mặt thật sạch rồi bôi hỗn hợp này lên mặt mỗi tối trước khi đi ngủ, sẽ giúp da mặt hồng hào, giảm mụn.
Chữa mụn bọc và mụn trứng cá: 1 muỗng nước ép rau mùi trộn chung 1 nhúm bột nghệ, rửa mặt thật sạch rồi bôi hỗn hợp này lên mặt mỗi tối trước khi đi ngủ, giúp tươi nhuận da, giảm mụn trứng cá.
Bách Nguyên (THeo songkhoe)
