Nhưng để làm được điều này, não của bạn phải nhận được thông tin từ một số hệ thống phức tạp trong cơ thể và các bộ phận phải phối hợp cùng nhau để giữ cho bạn cân bằng. Vậy hãy nghe các nhà khoa học giải thích về cơ chế cân bằng này của cơ thể…
Tai trong đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng
Tai không chỉ có vai trò để lắng nghe mà còn hỗ trợ trong việc giữ cân bằng. Tai trong có cơ quan thính giác và bộ máy thăng bằng gồm có mê đạo xương và mê đạo màng. Mê đạo xương chứa ngoại dịch còn mê đạo màng chứa nội dịch, nằm trong phần đá của xương thái dương. Cấu tạo của mê đạo (mê lộ) gồm 2 phần: Tiền đình và ống khuyên. Tiền đình và các ống bán khuyên là nơi có các đầu mút sợi thần kinh nhận cảm về sự thay đổi áp suất chất nội dịch trong tai rồi truyền theo thần kinh tiền đình lên các phần thần kinh trung ương để thực hiện chức năng thăng bằng. Và nhiều vấn đề về cân bằng cơ thể sẽ xảy ra khi các cấu trúc của tai trong bị hư hỏng. Ví dụ nếu tinh thể canxi bên trong tai không ở đúng vị trí, nó sẽ khiến hệ thống tiền đình gửi tín hiệu lên não rằng bạn đang di chuyển trong khi thực tế bạn đang đứng yên. Điều này sẽ dẫn đến hiện tượng hoa mắt, chóng mặt.
Các cơ, khớp và thậm chí cả da cũng giúp cân bằng
Theo Hiệp hội Vedibular Disorders (VEDA), các thụ thể cảm giác trong cơ, khớp, dây chằng và da cũng giúp cho não bộ biết cơ thể bạn đang trong không gian nào thông qua các "proprioceptor" – được hiểu là cơ quan tự cảm – hay sự cảm nhận trong cơ thể. Các thụ thể này liên tục thông tin cho não bộ về tư thế, lực kéo căng và chuyển động của cơ thể. Trong cánh tay, phần thân trên và ở chân, các cơ quan tự cảm chiếm vị thể áp đảo trong giác quan cơ thể.
Đau nửa đầu liên quan đến giữ cân bằng
Theo VEDA, khoảng 40% những người mắc chứng đau nửa đầu sẽ bị chóng mặt hoặc mất cân bằng. Tình trạng này được gọi là chóng mặt liên quan đến chứng đau nửa đầu. Nguyên nhân của tình trạng này chưa được biết đến nhưng theo các chuyên gia suy luận có thể chứng đau nửa đầu ảnh hưởng đến tín hiệu não và điều này làm chậm khả năng diễn giải thông tin cảm giác từ mắt, tai trong, cơ bắp dẫn đến cảm giác chóng mặt. Một giả thuyết khác cho rằng chóng mặt ở những người mắc chứng đau nửa đầu là do việc giải phóng một số hóa chất trong não ảnh hưởng đến hệ thống tiền đình.
Ngón chân cái không quan trọng trong việc giữ cân bằng
Theo tờ Scientific American, những người thiếu mất ngón chân cái vẫn có thể đi bộ, chạy nhảy bình thường mặc dù các bước chân có tốc độ chậm hơn và ngắn hơn. Một nghiên cứu tiến hành năm 1988 đối với những người bị thiếu mất ngón chân cái, các nhà khoa học thấy rằng những người này thay đổi trong cách đi của họ và lực cơ thể sẽ dồn vào phần còn lại của bàn chân. Do đó, những người mất đi ngón chân cái không được xem xét vào nhóm khuyết tật.
Càng về già càng khó giữ cân bằng
Khi chúng ta già đi, chúng ta gặp những khiếm khuyết trong 3 hệ thống chính giúp cơ thể giữ cân bằng, đó là: tầm nhìn, hệ thống tiền đình và sự vận động. Những suy yếu của 3 bộ phận này cùng với việc các cơ bắp kém linh hoạt khiến người cao tuổi dễ bị ngã. Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, 1/3 số người Mỹ trên 65 tuổi bị ngã mỗi năm.
Cảm thấy chóng mặt sau khi đi tàu, thuyền
Thông thường, những người sau khi đi tàu, thuyền cảm thấy họ vẫn đang lắc lư, chóng mặt ngay khi đã ở trên mặt đất. Cảm giác này thường biến mất sau vài giờ hoặc vài ngày. Nhưng đối với một số người, cảm giác lắc lư như đang đi tàu vẫn kéo dài nhiều tháng hoặc nhiều năm. Bệnh nhân có triệu chứng này được chẩn đoán mắc hội chứng malde debarquement. Một giả thuyết khác cũng cho rằng người có các triệu chứng này là do những thay đổi trong quá trình trao đổi chất ở não và hoạt động não làm cho cơ thể không thể thích nghi với những chuyển động không quen thuộc khi đi tàu, thuyền. Tình trạng này cũng tương tự như khi bạn đi tàu lửa, ôtô.
Bách Nguyên (Theo Suckhoedoisong)
