Đối với những người có vấn đề về mắt, việc không thể nhìn thấy cuộc sống luôn chìm trong bóng tối khiến cho cuộc sống của họ không được vui vẻ trọn vẹn. Nếu được nhận giác mạc của người khác có thể giải quyết được vấn đề này. Vậy những ai có thể hiến giác mạc cho người khác?
Hiện tại ở nước ta có khoảng hơn 300.000 người mù do các bệnh lý về giác mạc. Mỗi năm, số lượng người mù do bệnh giác mạc lại tăng thêm 15.000 người. Nguyên nhân chính gây mù giác mạc là do viêm loét giác mạc, bỏng giác mạc, giác mạc hình chóp, các chấn thương về mắt, loạn dưỡng di truyền cũng như những biến chứng sau phẫu thuật mắt.
Hiện nay, số bệnh nhân đăng ký chờ ghép giác mạc khoảng hơn 1.000 người, ngân hàng mắt chỉ có thể cung cấp khoảng 200 giác mạc cho các bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật cho các bệnh nhân không may bị mù lòa do các bệnh lý về giác mạc gây ra.
Từ sau câu chuyện hiến giác mạc của bé Nguyễn Hải An (7 tuổi, thôn Tân Mỹ, Mỹ Đình, Nam Từ Liêm, Hà Nội) thì việc hiến giác mạc sau khi qua đời do bệnh hiểm nghèo, đã thắp lên ngọn lửa nhân ái sâu rộng trong toàn cộng đồng. Số lượng người đăng ký hiến giác mạc nói riêng, hiến mô tạng nói chung đã tăng lên đột biến chỉ trong ít ngày từ sau khi bé Hải An qua đời.
Theo anh Nguyễn Hữu Hoàng – Giám đốc Ngân hàng Mắt, Bệnh viện Mắt TW, thì bất cứ ai cũng có thể hiến tặng được giác mạc sau khi qua đời, không hề phụ thuộc vào tuổi tác cũng như giới tính. Đồng thời, việc lấy giác mạc của người hiến tặng có thể thực hiện ở bất cứ đâu (nhà, bệnh viện hay nhà xác).
Những người có thị lực kém, có tật khúc xạ, đã từng phẫu thuật về mắt hay những người mắc bệnh nan y như đái tháo đường, ung thư… vẫn có thể hiến tặng giác mạc. Trừ những trường hợp người đó bị nhiễm HIV, viêm gan B, viêm gan C…
Anh Hoàng cũng chia sẻ: "Khác với nội tạng là phải lấy khi người hiến đã chết não, giác mạc có thể thu nhận khi người hiến tặng đã qua đời trong thời gian từ 6 đến 8 tiếng".
Anh Hoàng cũng lý giải thêm: Giác mạc là lớp màng trong suốt nằm ngoài cùngcủa nhãn cầu, phía trước tròng đen, giúp cho ánh sáng đi qua và sẽ hội tụ ở đáy mắt, giúp chúng ta có thể nhìn thấy mọi vật xung quanh.
Vì vậy, khi hiến giác mạc, các kỹ thuật viên chỉ bóc tách lớp màng mỏng đó khỏi cơ thể. Điều này sẽ không gây chảy máu và không ảnh hưởng gì đến khuôn mặt người hiến. Thời gian thực hiện tách lấy giác mạc cũng được tiến hành rất nhanh (khoảng 25-30 phút).
Sau khi hiến giác mạc, khuôn mặt của người hiến không có chút gì thay đổi, chỉ như đang nhắm mắt nằm ngủ.
Anh Hoàng cũng chia sẽ thêm: "Để chất lượng giác mạc được tốt, khi người hiến mất, người thân nên vuốt mắt, đặt bông ẩm hoặc đắp khăn ướt có đá lên mắt đồng thời đặt đầu người quá cố lên gối cao. Nên tắt quạt, bật điều hòa (nếu có), người nhà nên gọi điện báo cho ngân hàng mắt, tình nguyện viên hoặc hội Chữ thập đỏ. Anh Hoàng cho biết thêm về quy trình lấy giác mạc, khi người hiến tặng qua đời, người nhà gọi về Ngân hàng Mắt, phía Ngân hàng Mắt sẽ tiếp nhận đầy đủ các thông tin của người hiến tặng (tên, địa chỉ, số điện thoại…). Các kỹ thuật viện tại Ngân hàng Mắt sẽ kiểm tra lại trang thiết bị, xe đi lại để di chuyển đến nơi người hiến".
Cán bộ tại Ngân hàng Mắt khi tới nhà bệnh nhân sẽ làm các thủ tục cần thiết: chia buồn, tìm hiểu thêm thông tin về người hiến, nguyên nhân gây tử vong… Sau đó sẽ lập biên bản thu nhận giác mạc.
Trước khi lấy giác mạc, các kỹ thuật viên sẽ vệ sinh sạch sẽ vùng ngoài và trong mắt của người hiến, sẽ tiến hành kỹ hơn so với việc vệ sinh trong phòng mổ để đảm bảo tiệt trùng. Khi bóc tách lấy giác mạc phải đảm bảo giác mạc không bị gấp nếp và co kéo.
Lấy xong giác mạc, kỹ thuật viên sẽ đạy lại mi mắt sao cho kín như người đang ngủ đồng thời lấy mẫu máu của người hiến đem về xét nghiệm.
Giác mạc của người hiến sau khi lấy chỉ có thể bảo quản trong dung dịch nuôi dưỡng giác mạc tối đa là 14 ngày ở nhiệt độ phòng từ 2-4 độ C. Chính vì vậy, giác mạc sau khi được lấy nên ghép càng sớm càng tốt.
Sau bài viết này, bạn đã nắm biết được thông tin những ai có thể hiến giác mạc, từ đó có thể thực hiện đăng ký hiến giác mạc nếu bạn muốn.
Bách Nguyên (Theo Suckhoegiadinh)
