Khô âm đạo là vấn đề phổ biến mà nhiều phụ nữ gặp phải ở một thời điểm nào đó trong cuộc đời. Có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn chứ không chỉ là do thay đổi nội tiết tố liên quan đến mãn kinh.
Mọi phụ nữ đều có thể bị khô âm đạo vào một thời điểm nào đó trong cuộc đời nhưng tình trạng này phổ biến hơn ở những người đang trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh. Điều này có thể là do sự thay đổi nồng độ hormone, đặc biệt là estrogen.
Những nguyên nhân khác gây khô âm đạo như mất nước, viêm nhiễm cũng như các vấn đề về cảm xúc khiến phụ nữ không còn hứng thú với tình dục. Phần lớn chị em thường e ngại không muốn chia sẻ hoặc không đi khám hoặc cho rằng đó là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa. Tuy nhiên, có rất nhiều nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến tình trạng này và hiểu được nguyên nhân sẽ giúp chị em có cách cải thiện khô âm đạo.
Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây khô âm đạo:
1. Estrogen thấp gây khô âm đạo
Theo Học viện Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG), estrogen giúp duy trì lưu lượng máu bình thường, sức khỏe mô âm đạo và độ ẩm trong âm đạo.
Giáo sư danh dự về Sản phụ khoa tại Đại học Washington, Susan Reed cho biết: "Phụ nữ có thể bị thiếu estrogen khi đang trong thời kỳ cho con bú hoặc sau sinh. Phụ nữ cũng có thể bị thiếu estrogen khi sử dụng một số biện pháp tránh thai và sau đó, nguyên nhân chắc chắn là do mãn kinh".
Các phương pháp điều trị ung thư như hóa trị và xạ trị đối với vùng chậu cũng có thể dẫn đến tình trạng thiếu estrogen và giảm chất bôi trơn âm đạo. Ít estrogen hơn ảnh hưởng đến âm hộ và niêm mạc âm đạo, khiến chúng trở nên mỏng hơn, khô hơn và kém đàn hồi hơn còn được gọi là teo âm hộ - âm đạo.
2. Sự lão hóa
Quá trình lão hóa rất phức tạp và có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể cũng như các mô và cơ quan cụ thể. Một vấn đề rất đáng quan tâm là những gì xảy ra với âm đạo trong thời kỳ mãn kinh có ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tình dục của phụ nữ.
Những người trẻ tuổi có lưu lượng máu tốt hơn, điều này là cần thiết để tạo ra độ ẩm đi qua các mô âm đạo. Nghiên cứu cho thấy, khi phụ già đi, âm đạo sẽ trải qua nhiều thay đổi khác nhau, bao gồm thiếu estrogen, sự thay đổi của các vi sinh vật sống trong âm đạo.
Trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh, sự sụt giảm estrogen có thể làm tăng độ pH âm đạo, dẫn đến số lượng vi khuẩn có lợi thấp hơn và do đó có thể làm tăng số lượng vi khuẩn có hại. Sự sụt giảm estrogen cũng dẫn đến tính thấm, lưu lượng máu và elastin kém hơn gây khô âm đạo.
Thạc sĩ, Bác sĩ cao cấp Diêm Thị Thanh Thủy, trưởng khoa khám Sản khoa tự nguyện, Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội cho biết, ở thời kỳ mãn kinh, do nội tiết tố estrogen suy giảm khiến nhiều chị em thường gặp tình trạng khô âm đạo. Âm đạo thay đổi rất nhiều trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh do nồng độ hormone estrogen giảm. Thành âm đạo trở nên mỏng hơn, kém đàn hồi và kém nhạy cảm hơn, có ít tế bào sản xuất chất nhầy hơn và do đó độ ẩm ít hơn.
3. Mất nước
Các tế bào trong âm đạo cần có đủ nước để hoạt động bình thường. Nếu bạn tập thể dục như điên và không uống đủ nước, bạn sẽ bị khô âm đạo. Một số loại xà phòng, thuốc nhuộm, nước hoa, chất bôi trơn và các sản phẩm có mùi thơm có chứa các thành phần hút độ ẩm cũng có thể gây mất nước.
Tăng cường mối quan hệ tình cảm với bạn đời giúp phụ nữ cải thiện khả năng tình dục.
4. Do kích ứng, viêm nhiễm
Các hóa chất trong xà phòng, sản phẩm vệ sinh, thuốc nhuộm và nước hoa có thể có các thành phần gây kích ứng hoặc có hại cho các mô sinh dục và gây viêm.
Nhiễm trùng nấm candida thường biểu hiện bằng cảm giác khô nóng rát rất khó chịu ở âm đạo. Nếu các mô âm đạo bị viêm, chúng sẽ không hoạt động tốt và không bôi trơn tốt.
5. Các vấn đề về tinh thần và cảm xúc
Theo Học viện Sản phụ khoa Hoa Kỳ, căng thẳng và lo lắng cũng ảnh hưởng đến đời sống tình dục. Sự ham muốn tình dục được thúc đẩy bởi khoái cảm tình dục. Nếu trải nghiệm không thỏa mãn và ít cực khoái hơn thì sự ham muốn sẽ giảm dần theo thời gian và cuộc yêu tiếp theo khó diễn ra trơn tru.
Viện Lão khoa Quốc gia Hoa Kỳ cũng cho biết, đối với người lớn tuổi, các tình trạng bệnh lý phức tạp như đau mạn tính, tiểu không tự chủ, viêm khớp và các vấn đề về tim có thể làm thay đổi thái độ của họ về sự thân mật và tình dục.
6. Lời khuyên của chuyên gia
Việc điều trị cải thiện tình trạng khô âm đạo phụ thuộc vào nguyên nhân. Giáo sư Susan Reed khuyên mọi phụ nữ nên uống nhiều nước hơn và tránh nhiễm trùng hoặc tránh sử dụng bất cứ thứ gì gây kích ứng mô âm đạo.
Tránh sử dụng xà phòng mạnh, sản phẩm vệ sinh phụ nữ có mùi thơm, thuốc thụt rửa và giấy vệ sinh có mùi thơm. Những sản phẩm này có thể phá vỡ sự cân bằng pH tự nhiên của âm đạo và dẫn đến tình trạng khô và kích ứng gia tăng.
Ngoài ra còn có một số biện pháp hữu ích khác để giải quyết tình trạng này như: Tăng cường mối quan hệ tình cảm với đối tác; Chọn thời điểm quan hệ tình dục khi bạn không quá mệt mỏi hoặc căng thẳng và dành nhiều thời gian cho màn dạo đầu; Sử dụng chất làm ẩm và chất bôi trơn âm đạo, đặt estrogen âm đạo... Nếu các biện pháp này không cải thiện, chị em nên đi khám bác sĩ để có biện pháp can thiệp hiệu quả hơn.
Bách Nguyên (Theo songkhoe)
