Rằm tháng 7 được xem là một trong những ngày lễ lớn trong năm với nhiều ý nghĩa đặc biệt. Bài viết dưới đây sẽ giải thích đến bạn rằm tháng 7 - lễ Vu Lan là ngày gì? Nguồn gốc, ý nghĩa và những việc nên làm vào ngày rằm tháng 7.
1. Rằm tháng 7 là ngày gì?
Theo tín ngưỡng dân gian Việt Nam, rằm tháng 7 được xem là ngày lễ Vu Lan hay còn gọi là ngày xá tội vong nhân theo phong tục của người Á Đông.
Đây được xem là ngày mở cửa ngục, ân xá cho vong nhân nên có lễ cúng Cô Hồn cho các vong linh không nhà cửa không nơi nương tựa, không có thân nhân trên dương thế, để các vong hồn có cơ hội được xá tội, được thoát sanh về cảnh giới an lành.
Rằm tháng 7 còn là ngày Vu Lan là dịp để con cái báo đáp công ơn sinh thành của cha mẹ và tìm về với cội nguồn yêu thương. Ngoài ra, đây cũng là ngày Tết Trung nguyên ở Trung Quốc.
2. Sự tích và ý nghĩa của ngày rằm tháng 7
Ngày rằm tháng 7 xuất phát từ sự tích về Bồ tát Mục Kiền Liên đại hiếu đã cứu mẹ của mình ra khỏi kiếp ngạ quỷ. Sau khi tu luyện phép thần thông, Bồ tát Mục Kiều Liên đã dùng mắt phép nhìn khắp trời đất để tìm người mẹ đã mất của mình.
Cuối cùng ông đã tìm thấy mẹ mình vì những nghiệp ác trên dương thế mà sanh làm ngạ quỷ dưới địa ngục, bị đói khát hành hạ khổ sở.
Mục Kiều Liên đã đem bát cơm đến cho mẹ, tuy nhiên do đói ăn lâu ngày nên mẹ của ông khi ăn đã dùng một tay che bát cơm của mình đi không cho các cô hồn khác đến tranh cướp, vì vậy khi thức ăn đưa lên miệng đã hóa thành lửa đỏ.
Theo kinh Vu-Lan-bồn, Mục Liên quay về tìm Phật để hỏi cách cứu mẹ, Phật dạy rằng: "Dù ông thần thông quảng đại đến đâu cũng không đủ sức cứu mẹ ông đâu. Chỉ có một cách nhờ hợp lực của chư tăng khắp mười phương mới mong giải cứu được. Ngày rằm tháng bảy là ngày thích hợp để cung thỉnh chư tăng, hãy sắm sửa lễ cúng vào ngày đó".
Làm theo lời Phật, mẹ của Mục Liên đã được giải thoát. Phật cũng dạy rằng: chúng sanh ai muốn báo hiếu cho cha mẹ cũng theo cách này (Vu-Lan-Bồn Pháp). Từ đó, ngày lễ Vu Lan ra đời.
4. Ý nghĩa của bông hồng cài trên ngực áo ngày Vu Lan
Một trong nghi thức quan trọng của ngày lễ Vu Lan đó là cài bông hồng bên ngực trái. Bông hồng này cũng mang ý nghĩa đặc biệt trong dịp trọng đại này.
Nghi thức bông hồng cài áo dành để tưởng nhớ những người mẹ đã tạ thế và tôn vinh những người mẹ còn lại trên thế gian này. Trong lễ Vu Lan, các Phật tử với hai giỏ hoa hồng bên người, một giỏ màu đỏ và một giỏ là màu trắng, sẽ được cài lên áo của những người đến chùa tham dự lễ.
Ở một vài nơi, việc cài hoa hồng màu trắng sẽ dành cho những người nào không còn bố mẹ, đối với những ai còn đầy đủ cha mẹ thì cài hoa hồng màu đỏ và người nào chỉ còn mỗi cha hoặc mẹ thì sẽ cài hoa hồng nhạt màu hơn.
5. Rằm tháng 7 – Lễ Vu Lan nên làm gì?
Ăn chay, niệm Phật, cầu an cho tổ tiên, ông bà, cha mẹ
Ăn chay đưa tâm con người ta về chốn thanh tịnh, không sát sinh và trở về đúng với bản ngã của mình. Trong những ngày rằm tháng 7, bạn hãy ăn chay và thành tâm cầu nguyện cho gia đình và bản thân. Việc này giúp cầu an cho gia đình, bố mẹ hạnh phúc, gia đình vui vẻ, khỏe mạnh.
Quan tâm, hỏi han cha mẹ thường xuyên
Ngày lễ Vu Lan cũng là dịp để gợi nhắc những người con về việc báo hiếu bố mẹ, những dịp này, hãy dành thời gian quan tâm và hỏi han họ nhiều hơn, chẳng hạn như những câu đơn giản về cuộc sống sinh hoạt hằng ngày. Nếu có thể, hãy về bên gia đình và quây quần bên bữa cơm cùng bố mẹ bạn nhé.
Chuẩn bị mâm cơm tươm tất
Mâm cúng Vu Lan để tỏ lòng thành với Tần Phật và tổ tiên là điều nên có trong dịp đặc biệt này. Điều quan trọng đó là mâm cỗ không cần phải quá cầu kỳ, bạn hãy chuẩn bị bằng cả tấm lòng và sự chân thành của mình với tổ tiên.
Mâm cúng Vu Lan có thể là những món ăn đơn giản thường ngày như xoi vò hạt sen, bánh chưng chay, gỏi cuốn, nem chay, canh nấm,…
Bách Nguyên (TH)
