Cúng giao thừa là nghi lễ quan trọng của người Việt. Dưới đây là tư vấn của GS Lương Ngọc Huỳnh về nghi lễ này.
Theo quan niệm của người Việt xưa, nghi lễ cúng giao thừa hay còn gọi là lễ trừ tịch mang ý nghĩa gạt đi những muộn phiền năm cũ và đón một năm mới với một tâm trạng hân hoan và lạc quan hơn.
Dưới đây là hướng dẫn về nghi lễ cúng giao thừa của GS Lương Ngọc Huỳnh:
Chuẩn bị mâm lễ:
– Mâm lễ được sửa soạn cúng ở giữa sân. Nếu không có sân thì cúng giữa nhà, có thể làm lễ trên sân thượng, nơi thoáng mát sạch sẽ trong phạm vi đất ở nhà mình.
– Hướng đặt mâm lễ là hướng bắc, hoặc hướng đông tuỳ theo vị trí và thế nhà của từng gia đình.
– Một chiếc lọng màu vàng để che trên đàn lễ.
– Một chiếc bàn đủ lớn để đặt mâm lễ, mặt bàn được trải tấm vải vàng sang trọng ngay ngắn.
– Một miếng vải đỏ dài trải dưới đất như miếng thảm đỏ để tiễn và rước các vị cựu niên và đương niên hành khiển.
– Một mâm lễ gồm gà trống đỏ hoặc gà trống trắng, xôi đỏ, bánh chưng xanh, cùng các loại đồ ăn khác, tùy theo điều kiện của mỗi gia đình.
– 9 chén rượu, trong đó 3 chén rượu trắng, 3 chén rượu đỏ, 3 chén rượu vàng, có thể dùng rượu vang: Màu đỏ để làm tăng vận khí. Màu trắng để làm tăng tài lộc. Màu vàng để lấy sự bình yên, may mắn trong năm mới.
– 9 chén nước trà với 9 loại hương vị trà khác nhau. Ví dụ: trà sen, trà nhài, trà bưởi, trà xanh…
– Một mâm hoa quả "ngũ quả" đầy đặn đẹp mắt, trên mâm quả có cài 9 bông hoa đồng tiền màu đỏ. Vàng thuyền, vàng thỏi, vàng lá mỗi loại tối thiểu là 99 nén (Lưu ý: Không đốt tiền âm phủ trong lễ đón giao thừa để tránh các vong âm lai vãng).
– Thắp 9 ngọn nến đỏ trên đàn lễ hoặc 9 cây đèn dầu phía trước đàn lễ (quý vị có thể thắp nhiều nến xung quanh đàn lễ sao cho trang trọng, uy nghi và đẹp mắt).
Sau khi đã chuẩn bị xong mâm lễ trước 12 giờ đêm, vào đúng thời khắc Giao thừa, người lớn nhất trong gia đình ăn mặc chỉnh tề súc miệng rượu thơm bắt đầu hành lễ.
– Đốt nến. Thắp 9 nén nhang.
– Quỳ xuống lễ 9 lễ.
Đọc kinh khi đốt nến:
Khởi tâm thắp nến
Hào quang sáng bừng
Tâm thân thanh tịnh
Gạt bỏ phiền ưu
Thái thượng đại đan
Từ quang phổ chiếu
Thần Tiên chứng đàn.
Đọc kinh khi thắp nhang:
Hương phần bảo đỉnh
Khí đạt huyền không
Thần nhân hợp nhất
Yết kiến nguyệt cung
Thần thông linh hiển
Pháp hiện cửu vân
Đan điền linh tụ
Tâm quy mệnh lễ
Cáo hạ Thần Tiên…
– Quỳ xuống lễ 9 lễ
Kính lạy Thượng Đế
Kính lạy Hỗn Côn Sư Tổ
Kính lạy Hồng Quân Lão Tổ
Kính lạy chư vị Đại Đế ở ngoại thiên
Kính lạy Ngọc Hoàng Đại Đế
Kính lạy Đông phương Thanh Đế, Nam Phương Xích Đế, Tây Phương Bạch Đế, Bắc Phương Hắc Đế.
Kính lạy Tam Thanh Sư Tổ. Nguyên Thuỷ Thiên Tôn, Đạo Đức Thiên Tôn, Linh Bảo Thiên Tôn.
Kính lạy Càn Khôn đại chiến thần Cửu Thiên Huyền Nữ, Thái Thượng Lão Quân, Huyền Thiên Trấn Vũ.
Kính lạy chính nhất tổng quản đại Thần Tài.
Kính lạy: Thượng đàm thần tướng thiên thiên tướng. Trung đàm thần tướng thiên thiên binh. Hạ đàm thần tướng thiên thiên mã.
Kính lạy Tứ Hải Long Vương. Kính lạy tứ đức Thánh Mẫu.
Kính lạy chư vị Sơn thần, Long thần, Thổ địa, Thổ công táo quân, Thổ kỳ, cùng chư vị thần tiên trong tam giới hạ đàn chứng giám.
Kính lạy cựu niên hành khiển, cựu hành binh chi thần, cựu phán quan.
Kính lạy đương niên hành khiển, cựu hành binh chi thần, cựu phán quan.
Giờ phút giao thừa năm Mậu Tuất chuyển sang năm mới năm Kỷ Hợi, tín chủ con tên là… sinh ngày… tháng… năm…
Nguyên quán… hiện thường trú tại…
Vào giờ phút linh thiêng này trước sự giám tra của các vị Thần Tiên tam giới, con xin phép được cung thỉnh tiễn nghinh cựu niên hành khiển, cựu niên hành binh chi thần, cựu niên phán quan và kính rước chư vị đương niên hành khiển, đương niên hành binh chi thần, đương niên phán quan.
Các ngài đã vâng mệnh Ngọc Hoàng Đại Đế, giám tra trần thế thị sát muôn dân, trước là tiêu trừ nghiệp chướng giải hạn trừ tà, sau là ban tài ban lộc ban phúc ban thọ và sự bình an cho muôn dân thiên hạ.
Con xin kính mời các ngài cựu niên hành khiển, kính mời các ngài đương niên hành khiển, hạ đàn chứng giám cho tấm lòng kính lễ của con.
Cáo hạ tấu rằng:
Con xin đa tạ các vị cựu niên hành khiển đã ban ơn, ban phước lộc, sức khoẻ và sự bình an cho muôn dân trong năm qua.
Kính lạy chư ngài, tín chủ con lòng thành sửa soạn lễ vật tiền vàng cùng sơn hào hải vị, hoa quả, rượu trà nhang đăng thỉnh cầu kính mời chư ngài thụ hưởng chứng giám, phù hộ cho đất nước Việt Nam luôn được thái bình thịnh vượng, bách gia trăm họ cùng gia đình chúng con luôn được mạnh khoẻ hạnh phúc, an khang… tài lộc như ý, vận khí hanh thông.
Chúng con xin nguyện tu tâm dưỡng tính làm điều tốt đẹp mang lại lợi ích cho quê hương cho đất nước cho nhân dân, trước là kính lễ Thượng Đế cùng chư vị, sau là báo ơn chư vị Đế Vương Việt Nam cùng gia tiên dòng tộc.
Chúng con nguyện một lòng xây dựng quê hương, xây dựng đất nước giàu đẹp, hùng mạnh, đoàn kết, thân ái, hoà bình.
Kính mong Thượng Đế, Ngũ Đế, các vị Thần Tiên, cùng chư vị và tổ tiên chứng giám cho tấm lòng thành kính của chúng con.
Chúng con xin đa tạ, chúng con xin đa tạ, chúng con xin đa tạ.
(Cúng xong bái lạy 9 lạy, sau đó bái lạy đủ 8 hướng mỗi hướng một lạy, cuối cùng thì quay mặt vào hướng ban thờ gia tiên bái vọng thêm một lạy nữa).
Bách Nguyên (Theo Vietnamnet)
