Với cấu trúc phức tạp và đặc biệt, mũi là cơ quan hô hấp đầu tiên tiếp xúc và đưa không khí vào cơ thể. vì sao mũi lại đóng nhiều vai trò quan trọng trong đời sống của chúng ta đến như vậy và vì sao mẹ cần bảo vệ cho "chiếc mũi" của cả nhà?
Mũi là cơ quan duy nhất có khả năng lọc, sưởi ấm và làm ẩm không khí trước khi đi vào hệ hô hấp
Lọc sạch không khí
Sở dĩ mũi có khả năng lọc từ 18.000 đến 20.000 lít không khí mỗi ngày là nhờ niêm mạc có một lớp lông chuyển – thực chất là lớp tế bào có bề mặt bào tương mỏng như lông tơ – chuyển động cùng hướng khoảng 40.000 lần/giờ, đưa các hạt bụi có kích thước rất nhỏ (5 – 10 micromet) ra phía sau hốc mũi, xuống họng và tiêu hóa.
Việc lọc không khí còn được hỗ trợ bởi lớp mạch máu ở niêm mạc và dịch nhầy được tiết ra liên tục chứa các chất diệt khuẩn, tăng khả năng chống vi khuẩn xâm nhập.
Sưởi ấm không khí
Nếu nhiệt độ không khí lọt vào phổi không được cân bằng với nhiệt độ cơ thể, phổi sẽ bị nhiễm lạnh dẫn đến mắc các bệnh ở phổi.
Vì vậy, không khí luôn được sưởi ấm trước khi vào phổi nhờ một mạng lưới mạch máu có khả năng co giãn ở niêm mạc mũi. Khi gặp không khí nóng, mạch máu sẽ co lại, làm cho niêm mạc mỏng đi. Ngược lại, khi gặp không khí lạnh thì mạch máu giãn ra làm lớp niêm mạc dày lên, không khí lưu thông qua hốc mũi chậm lại và được làm ấm lên tại đó.
Sau khi đi qua mũi, không khí được nâng lên ở nhiệt độ 33°C. Điều này đảm bảo cho nhiệt độ của không khí được cân bằng với thân nhiệt khi đến các phế nang, vì các phần còn lại của đường hô hấp chỉ đảm bảo nâng thêm được 3°C – 4°C.
Tăng độ ẩm không khí
Cổ họng và phổi không thể chịu được không khí khô, do vậy, niêm mạc mũi luôn tiết ra chất dịch dễ bay hơi, bốc lên thành những hạt nước nhỏ li ti làm ẩm ướt không khí trước khi đi sâu vào hệ hô hấp. Bất kể độ ẩm không khí bên ngoài, khi qua mũi độ ẩm sẽ được nâng đến mức bão hòa (100%). Nhờ các chức năng bảo vệ này, không khí sẽ trở nên sạch sẽ, ấm áp và có độ ẩm phù hợp với hệ hô hấp của chúng ta.
Mũi có thể ngăn ngừa không cho các vật có hại trong không khí như vi khuẩn, bụi bẩn xâm hại vào trong cơ thể, bảo đảm cho sức khỏe. Chính vì thế, những người có thói quen thở bằng miệng khi ngủ thường dễ mắc các bệnh hô hấp hơn, do miệng không có cấu tạo và chức năng như mũi.
Mũi – nơi sở hữu một trong năm giác quan quan trọng bậc nhất của con người: Khứu giác
Khứu giác giúp con người tránh được nhiều mối nguy hiểm
Đó là nhờ khả năng nhận biết được hơn 1.000 tỷ mùi hương khác nhau của khứu giác. Mùi hương giúp con người nhận diện một vài tác nhân gây hại (khói, khí độc, v.v.) bằng cách ngay lập tức đưa tín hiệu lên não xử lý một cách nhanh chóng, từ đó bảo vệ con người tránh được nhiều mối nguy hiểm.
Khứu giác giúp việc thưởng thức món ăn thêm trọn vẹn
Tom Finger – Giáo sư thuộc đại học Y Colorado – Denver, cho biết: "Cảm nhận về mùi vị thực chất là sự kết hợp giữa vị giác và khứu giác. Nếu bạn bịt mũi rồi nhai viên kẹo dẻo chắc chắn bạn không thể cảm nhận được hết vị của nó. Nhưng nếu bạn ngừng bịt mũi lúc đang nhai thì bạn sẽ nhận ra ngay được viên kẹo có vị táo hay dưa hấu".
Đó là vì khi nhai, mùi hương sẽ theo không khí qua mũi, kích thích tín hiệu nhận biết mùi hương lên não. Nếu không có sự phối hợp giữa vị giác và khứu giác, chúng ta sẽ không thể cảm nhận được các hương vị phức tạp.
Những người mắc chứng rối loạn chức năng khứu giác thường không thể nếm đúng vị và cảm nhận được sự ngon miệng của món ăn. Khả năng ngộ độc thực phẩm của họ cũng cao hơn bình thường do không thể phân biệt được mùi thực phẩm đã ôi thiu hay chưa.
Khứu giác và sự liên kết đặc biệt với ký ức của con người
Richard Doty – Giáo sư kiêm giám đốc Trung tâm khứu giác và vị giác thuộc Đại học Y Pennsylvania, cho biết: "Mùi hương là những thứ lạ thường mà chúng ta luôn nhắc nhớ. Một mùi hương tương tự như mùi hương thoát ra từ căn phòng mà bà của bạn giữ thức ăn có thể sẽ liên hệ với ký ức của bạn về căn phòng đó nhanh hơn là nhìn vào hình ảnh chung chung của căn phòng tương tự".
Mùi hương là một trong những chất xúc tác hiếm hoi kết nối trực tiếp với các vùng não bộ tạo trí nhớ (hippocampus) và xử lý cảm xúc (amygdala) của con người. Điều đó tạo ra sự liên kết giữa kỷ niệm và ký ức về mùi hương khá bền vững trong tâm trí con người. Đặc biệt, ký ức về khứu giác ở trẻ em rất bền vững, nó là tín hiệu nhận biết thói quen về mùi hương giữa trẻ và bố mẹ.
Tuy tiếng nói chủ yếu được phát ra từ thanh quản nhưng mũi có vai trò cộng hưởng làm cho giọng nói hoàn chỉnh, đặc biệt là âm có "m" và "n". Ngoài ra, xoang đầu, xoang mặt còn giúp âm thanh tiếng nói được êm ấm, vang và truyền cảm hơn.
Rửa mũi có… phức tạp không?
Vì chưa quen nên nhiều mẹ thường có tâm lý hơi e ngại với việc tự rửa mũi tại nhà, nhất là khi thực hiện cho em bé của mình. Trên thực tế, quy trình rửa mũi được thực hiện bằng cách cho dung dịch vệ sinh mũi chuyên biệt chảy thông qua hai bên mũi, mang theo các chất bẩn và vi khuẩn từ sâu bên trong hốc mũi ra ngoài. Quy trình này được thực hiện rất đơn giản, ai cũng có thể tự làm tại nhà và được đánh giá có tác dụng bảo vệ mũi rất hữu hiệu.
Bạn có thể chọn mua một bộ sản phẩm vệ sinh mũi Rohto NoseWash được nghiên cứu và sản xuất bởi các chuyên gia của công ty Rohto-Mentholatum Việt Nam. Trong dung dịch chuyên biệt này có thành phần chính là: muối biển Nhật Bản, Benzalkonium Chloride, các dưỡng chất Kẽm và Đồng… được nghiên cứu để tạo ra công thức phù hợp với sinh lý của người Việt Nam.
Bạn chỉ cần cho dung dịch vào bình vệ sinh mũi chuyên biệt (có sẵn trong bộ sản phẩm), bóp nhẹ để dung dịch chảy thông đều qua hốc mũi và rửa sạch khoang mũi cũng như đẩy các dịch nhầy, vi khuẩn, bụi bẩn trong khoang mũi ra ngoài.
Kèm theo mỗi bộ sản phẩm đều có bảng hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu và dễ thực hiện tại nhà
Ngoài việc dùng để vệ sinh mũi sạch sâu, Rohto NoseWash còn giúp ngăn ngừa và hỗ trợ trị các bệnh về mũi như viêm xoang, viêm mũi dị ứng. Đối với người đang gặp những triệu chứng bệnh về mũi, có thể thực hiện rửa mũi 1-2 lần/ngày.
Bằng cách làm sạch bụi bẩn và vi khuẩn trong khoang mũi, cộng thêm thành phần kháng khuẩn, giảm viêm trong dung dịch chuyên biệt, Rohto NoseWash giúp cải thiện tốt tình trạng viêm xoang, viêm mũi, bảo vệ cho mũi mỗi ngày nhất là trong giai đoạn giao mùa.
Lưu ý mẹ, sản phẩm Rohto NoseWash phù hợp với người lớn và cả trẻ em khoảng 9 tuổi trở lên (độ tuổi bé có thể thực hiện đúng thao tác), tuy nhiên cần có sự hướng dẫn và theo dõi của người lớn khi dùng.
Bách Nguyên (Theo suckhoedoisong)
