Dù có mùi hơi khó chịu với nhiều người, thế nhưng diếp cá là loại rau được ví như thần dược vì nó có khả năng chữa bệnh và làm đẹp rất hữu hiệu.
Tên gọi rau diếp cá được gọi với nhiều cách khác như giấp cá, dấp cá, rau giấp. Loại rau này có tên danh pháp là Houttuynia cordata, một loài thực vật thuộc họ Saururaceae. Rau diếp cá rất phổ biến ở các lục địa châu Á, phân bố từ Ấn Độ qua Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, các nước Đông Nam Á.
Ở Việt Nam, diếp cá mọc hoang ở chỗ ẩm ướt. Rau này có đặc điểm mọc quanh năm, có thân rễ mọc ngầm dưới đất. Rễ nhỏ mọc ở các đốt. Lá mọc cách (so le), hình tim, có bẹ, đầu lá hơi nhọn hay nhọn hẳn, khi vò ra có mùi tanh như mùi cá. Cây thảo cao 15 – 50 cm; thân màu lục hoặc tím đỏ, mọc đứng cao 40 cm, có lông hoặc ít lông.
Cụm hoa nhỏ hình bông bao bởi 4 lá bắc màu trắng, trong chứa nhiều hoa nhỏ màu vàng nhạt, trông toàn bộ bề ngoài của cụm hoa và lá bắc giống như một cây hoa đơn độc. Quả nang mở ở đỉnh, hạt hình trái xoan, nhẵn. Mùa hoa tháng 5-8, quả tháng 7-10.
Trong mỗi cây diếp cá có chứa rất nhiều các thành phần có lợi cho cơ thể như: Nước 91.5g; protid 2.9g; glucid 2.7g, lipit 0.5g, cellulose 1.8g, dẫn xuất không protein 2.2g, khoáng toàn phần 1.1g.
Rau diếp cá có mùi tanh như cá, thường được làm như một loại rau để ăn sống hoặc làm gia vị cho các món ăn như nộm, salad bò, các món chiên rán, các món nhậu hay đồ hải sản… giúp tăng hương vị món ăn.
Theo Đông Y, diếp cá có tính hàn, có tác dụng giải độc, thanh nhiệt và lợi thủy, tiêu thũng. Bên cạnh đó, rau diếp cá còn được dùng để làm nước ép giúp thanh nhiệt, giải khát cho cơ thể vào những ngày trời nắng nóng.
Theo một số nghiên cứu cho thấy rằng, ăn nhiều rau diếp cá có thể tăng cường hệ miễn dịch bởi vì chúng giúp kích thích sản sinh ra tế bào bạch huyết – tế bào thiết yếu giúp tăng cường khả năng miễn dịch tự nhiên, giúp cơ thể luôn khỏe mạnh. Các bác sĩ còn cho rằng rau diếp cá là một trong những loại rau có chứa nhiều hợp chất tự nhiên tốt cho sức khỏe.
Chữa táo bón, bệnh trĩ
Các hoạt chất có trong diếp cá là quercetin, isoquercetin có tác dụng lợi tiểu mạnh, đồng thời làm bền chắc mao mạch.
Tinh dầu diếp cá chứa decanonyl acetaldehyde có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn mạnh (ức chế tụ cầu vàng, liên cầu, trực khuẩn lỵ…). Vì vậy, việc ăn diếp cá thường xuyên sẽ giúp điều trị táo bón, bệnh trĩ , viêm ruột, kiết lỵ, bí tiểu tiện, mụn nhọt, lở ngứa… rất hiệu quả.
Sao khô 10g diếp cá, hãm với nước sôi khoảng 10 phút, uống thay trà hàng ngày. Uống đều trong 10 ngày bạn sẽ thấy tác dụng chữa táo báo hiệu quả của diếp cá.
Việc dùng rau diếp cá trị bệnh trĩ thực ra cũng khá đơn giản, người bị bệnh có thể ăn sống rau diếp cá hàng ngày, ngoài ra có thể dùng lá diếp cá nấu nước để xông, ngâm, rửa lúc còn ấm. Bã còn lại rịt vào hậu môn. Nhưng đổi lại, bạn cần phải rất kiên trì thực hiện cách này đều đặn.
Chữa sốt cho trẻ em
Công dụng đặc trưng nhất của rau diếp cá là thanh nhiệt giải độc nên dân gian thường dùng trong trường hợp trẻ em bị sốt cao hoặc sốt thông thường. Biện pháp đơn giản này sẽ giúp trẻ hạ sốt an toàn mà không cần dùng đến thuốc tây.
Khi trẻ bị sốt, hãy lấy khoảng 20 – 40g (tương đương 1-2 nắm tay) rau diếp cá rửa sạch. Sau đó giã nát, lọc lấy nước, đun sôi, cho một chút đường, cho trẻ uống. Đồng thời, lấy bã đắp vào thái dương trẻ.
Khi trẻ mắc sởi có biểu hiện sốt, nổi ban: Phụ huynh có thể sử dụng rau diếp cá để hỗ trợ điều trị sởi cho trẻ vì rau diếp cá có nhiều vitamin C, tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Chữa ho
Theo ông bà ta, rau diếp cá còn là một trong những vị thuốc "kháng sinh" tự nhiên trị ho rất hiệu quả.
Chữa ho bằng rau diếp cá rất đơn giản, chỉ cần giã nhuyễn lá diếp cá và đun nhỏ lửa cùng nước vo gạo. Sau khi lá diếp cá nhừ nát thì lọc lấy nước uống uống. Khi bị ho uống từ 2-3 lần một ngày. Lưu ý, nên uống sau bữa ăn khoảng 1 giờ đồng hồ để phát huy công dụng hiệu quả nhất.
Hoặc có thể, dùng nắm diếp cá tươi rửa sạch xay nhỏ, đun sôi với nước vo gạo. Chắt uống nước cốt, làm sau mỗi bữa ăn, đến lần 2-3 là thấy khỏi.
Kinh nguyệt không đều
Dùng 40g rau diếp cá và 30g ngải cứu tươi, rửa sạch. Sau đó, giã nhỏ chung 2 loại lá này lọc bằng nước sôi để nguội, lấy một bát nước thuốc, uống làm 2 lần trong ngày, uống liền 5 ngày, uống trước kỳ kinh 10 ngày.
Trị bệnh tiểu đường
Theo một nghiên cứu vào năm 2014 trên cơ thể chuột cho thấy việc uống liên tục chiết xuất ethanol của rau diếp cá trong 3 tuần có thể làm giảm hàm lượng FPG (hàm lượng glucozo trong máu lúc đói) đáng kể. Ngoài ra, chúng còn chứa thành phần chống tiểu đường và khả năng giúp ổn định lượng đường huyết trong cơ thể. Do đó, loại rau này còn được xem là một liều thuốc tiềm năng đối với các bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường.
Điều trị sỏi thận
Dùng 20g diếp cá, 15g rau dệu và 10g cam thảo đất. Sắc uống ngày một thang, uống trong 1 tháng.
Hoặc cũng có thể sử dụng 100g diếp cá, sao vàng, hãm với 1 lít nước sôi trong 20 phút, uống thay nước hàng ngày, uống trong 2 tháng.
Các bệnh khác
– Trị tắc sữa: Dùng 20g cây diếp cá khô và táo đỏ 10 quả. Đổ vào 600ml nước, sắc còn lại 200ml, chia đều 3 lần uống trong ngày.
– Đái buốt đái dắt: Rau diếp cá, rau má, rau mã đề mỗi thứ 50g rửa sạch, vò nát lọc lấy nước trong uống nhiều ngày sẽ khỏi.
– Bệnh viêm tai giữa: Lá diếp cá khô 20g, táo đỏ 10g, nước 60ml sắc còn 200ml chia uống 3 lần trong ngày.
– Mụn nhọt sưng đỏ: Lá diếp cá ăn sống hoặc giã nát đắp vào chỗ mụn nhọt có công dụng giúp mụn bớt sưng, nhanh xẹp.
Làm đẹp
Theo các chuyên gia của Health Sina khuyên người bị bạc tóc nếu thường xuyên ăn rau diếp cá sẽ giúp tóc mọc đen trở lại. Bởi vì, trong diếp cá giàu chất dinh dưỡng với thành phần chính là carbohydrate, protein, chất béo và một số tiền chất nhất định của N-methyl xeton, axit lauryl. Nên loại rau này có tác dụng thúc đẩy mọc tóc, giúp tóc bạc đen trẻ lại.
Để làm đẹp da, bạn có thể sử dụng rau diếp cá để giã nát, trộn đều 1 muỗng nước cốt diếp cá với 1 muỗng mật ong. Thoa hỗn hợp lên da mặt, để khoảng 30 phút rồi rửa lại cho thật sạch. Thực hiện 3 lần/ tuần để giúp da thêm trắng sáng, sạch mụn và mịm màng.
Chỉ cần giã nát 15 lá diếp cá với 1 muỗng cafe muối hạt rồi đắp lên mặt. Thư giãn với mặt nạ khoảng 20 – 30 phút rồi rửa lại với nước sạch. Tuần làm 3 lần để có kết quả tốt nhất. Công thức này giúp trị mụn, chữa viêm da rất hiệu quả.
Bách Nguyên (Theo songkhoe)
